भारताच्या व्यापार व आयातीसंदर्भात खालील विधानांचा विचार करा:

1. कोविड महामारीनंतर भारताची वस्तू व्यापार तूट सातत्याने वाढत आहे.

2. मागील पाच वर्षांपासून भारताची सोने व चांदीची आयात सातत्याने वाढत आहे.

वरीलपैकी कोणते/कोणती विधान/विधाने योग्य आहे/आहेत?

पर्याय 4 योग्य आहे.

In News

• अलीकडील व्यापार आकडेवारीनुसार, फेब्रुवारी 2025 मध्ये, भारताची व्यापार तूट 42 महिन्यांच्या नीचांकी पातळीवर 14.05 अब्ज डॉलरपर्यंत घसरली आहे. याव्यतिरिक्त, सोने आणि चांदीच्या आयातीमध्ये मागील काही वर्षांत चढ-उतार झाले आहेत, फेब्रुवारी 2025 मध्ये नुकतीच यात घसरण झाली आहे.

Key Points

• कोविडनंतर भारताची व्यापार तूट सातत्याने वाढलेली नाही.
  • भारताची व्यापार तूट काही महिन्यांत वाढली असली, तरी ताज्या आकडेवारीवरून 2025 च्या सुरुवातीला त्यात घट झाल्याचे दिसून येते.
  • फेब्रुवारी 2025 मध्ये 42 महिन्यांतील नीचांकी व्यापार तूट 14.05 अब्ज डॉलर नोंदविली गेली आहे, जी जानेवारी 2025 (22.9 अब्ज डॉलर) आणि फेब्रुवारी 2024 (19.5 अब्ज डॉलर) पेक्षा लक्षणीय कमी आहे.
    • म्हणून, विधान 1 अयोग्य आहे.
• मागील पाच वर्षांपासून भारताची सोने व चांदीची आयात सातत्याने वाढलेली नाही.
  • फेब्रुवारी 2025 मध्ये सोने आणि चांदीची आयात 2.7 अब्ज डॉलर होती, जी जून 2024 नंतर सर्वात कमी आहे.
  • जागतिक मूल्य, मागणी आणि आयात शुल्काबाबत सरकारची धोरणे या सारख्या घटकांमुळे ही आकडेवारी सातत्याने वाढण्याऐवजी चढ-उतार दर्शवते.
    • म्हणून, विधान 2 अयोग्य आहे.

Additional Information

• व्यापार तुटीवर परिणाम करणारे प्रमुख घटक:
• • खनिज तेलाच्या आयातीतील चढ-उतार
  • सोने आणि चांदीच्या आयातीवरील शासकीय धोरणे
  • जागतिक व्यापारातील मंदीचा निर्यातीवरील परिणाम.
• भारताचे निर्यात आणि आयात कामगिरी (फेब्रुवारी 2025):
  • निर्यात: 36.9 अब्ज डॉलर्स (वार्षिक 10.84 टक्क्यांची घसरण)
  • आयात: 50.9 अब्ज डॉलर्स (22 महिन्यांतील नीचांकी पातळी)
  • सोने आणि चांदीची आयात: 2.7 अब्ज डॉलर्स (मागील महिन्यांच्या तुलनेत घट)
  • खनिज तेल आणि पेट्रोलियम आयात: 11.89 अब्ज डॉलर (जुलै 2023 नंतर सर्वात कमी).
• चालू खात्याचा प्रभाव: विश्लेषकांनी वित्तीय वर्ष 2025 च्या चौथ्या तिमाहीत चालू खात्यावरील अधिशेष सुमारे 5 अब्ज डॉलर्स राहण्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे, जो GDP च्या 0.5% इतका आहे.