अणुभट्टीमध्ये सामान्य पाण्याऐवजी जड पाण्याचा वापर नियंत्रक म्हणून केला जातो कारण जड पाणी               

  1. न्यूट्रॉन कमी करू शकत नाही
  2. न्यूट्रॉनची गती कमी करते 
  3. महाग आहे
  4. न्यूट्रॉनला गती देते

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : न्यूट्रॉनची गती कमी करते 
Free
NDA 01/2025: English Subject Test
5.5 K Users
30 Questions 120 Marks 30 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

संकल्पना:

अणुभट्टी:

  • आण्विक अणुभट्टीमध्ये, अणुविखंडन अभिक्रियाने ऊर्जा निर्माण होते.
  • अणुभट्टीमध्ये काँक्रीट चेंबर असते आणि या काँक्रीट चेंबरमध्ये स्टीलचे भांडे असते. या पोलाद भांड्यात अणुविखंडन प्रतिक्रिया घडते.
  • इंधन रॉड्स: इंधन रॉड स्टीलच्या चेंबरमध्ये ठेवल्या जातात.
    • हे रॉड विखंडन करता येण्याजोग्या सामग्रीचे बनलेले आहेत. साधारणपणे, इंधन रॉड्स युरेनियम-235, थोरियम इत्यादीपासून बनतात.
  • मॉडरेटर: याचा वापर वेगवान न्यूट्रॉनचा वेग कमी करण्यासाठी केला जातो.
  • कंट्रोल रॉड्स: हे रॉड इंधन रॉड्सच्या दरम्यान ठेवलेले असतात. हे साखळी प्रतिक्रिया नियंत्रित करण्यासाठी वापरले जाते. कंट्रोल रॉड सामान्यतः कॅडमियमपासून बनलेले असतात.
    • अणुभट्ट्या कंट्रोल रॉड्सद्वारे नियंत्रित केल्या जातात जे बोरॉन किंवा कॅडमियम (सीडी) सारख्या जोरदार न्यूट्रॉन-शोषक सामग्रीपासून बनलेले असतात .
  • शीतलक: प्रतिक्रियेदरम्यान निर्माण होणारी उष्णता शोषून घेण्यासाठी याचा वापर केला जातो.

F1&F2 U.B Shashi 19 07 2019 D 8

स्पष्टीकरण:

  • प्रभावी आण्विक विखंडन पार पाडण्यासाठी आणि न्यूट्रॉन शोषून घेण्यासाठी न्यूट्रॉनचा वेग कमी करण्यासाठी नियंत्रकांचा वापर केला जातो .  
  • नियंत्रक म्हणून जड पाणी वापरण्याचे मुख्य कारण म्हणजे ते सामान्य पाण्याच्या तुलनेत कमी प्रमाणात न्यूट्रॉन कॅप्चर करते म्हणून, पर्याय 2 हे उत्तर आहे.
Latest NDA Updates

Last updated on Jun 18, 2025

->UPSC has extended the UPSC NDA 2 Registration Date till 20th June 2025.

-> A total of 406 vacancies have been announced for NDA 2 Exam 2025.

->The NDA exam date 2025 has been announced. The written examination will be held on 14th September 2025.

-> The selection process for the NDA exam includes a Written Exam and SSB Interview.

-> Candidates who get successful selection under UPSC NDA will get a salary range between Rs. 15,600 to Rs. 39,100. 

-> Candidates must go through the NDA previous year question paper. Attempting the NDA mock test is also essential. 

More Nuclear Physics Questions

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti gold apk download teen patti master online teen patti plus