Question
Download Solution PDFइल्बर्ट विधेयकाबद्दल खालीलपैकी कोणते विधान योग्य आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर पर्याय 1 आहे, म्हणजेच त्यात भारतीय दंडाधिकारी युरोपियन लोकांविरूद्ध फौजदारी खटल्यांमध्ये सुनावणीचा प्रयत्न करतील.
Key Points
- लॉर्ड रिपनने हे विधेयक भारतीय दंड संहितेपासून वांशिक भेदभाव दूर करण्यासाठी आणले होते.
- तत्कालीन प्रचलित कायद्यानुसार, युरोपियन लोकांविरुद्ध केवळ युरोपियन न्यायाधीश / दंडाधिकाऱ्यांद्वारे खटला चालविला जाऊ शकत असे.
- सी.पी.इल्बर्ट यांनी सादर केलेले विधेयक, ज्याने अशी भेदभाव करणारी प्रथा समाप्त करण्याचा प्रयत्न केला, अश्या इल्बर्ट विधेयकाला युरोपियांनी कडाडून विरोध केला.
-
भारतीय इंग्रज माणसांना संतुष्ट करण्यासाठी विधेयकात बदल करण्यास रिपिन यांवर सक्ती केली गेली, कारण भारतीय दंडाधिकाऱ्यांमार्फत त्यांचा खटला चालविला जाऊ नये.
- शेवटी, हे विधेयक केवळ 1884 मध्ये पुन्हा नव्याने सादर आणि लागू करण्यासाठी मागे घेण्यात आले.
- सुधारित विधेयकात मात्र अत्यंत सौम्य तरतुदी होत्या.
- त्यात असे म्हटले होते की युरोपियन नागरिक आणि भारतीय नागरिक जिल्हा दंडाधिकाऱ्यांनासमोर सादर केले जाईल, परंतु प्रतिवाद्याला न्यायालयातील पंचांकडे दावा करण्याचा अधिकार असेल.
- अशी न्यायालयातील पंचांमध्ये ब्रिटीश असलेल्या कमीतकमी अर्ध्या सदस्यांचा समावेश असावा.
- इल्बर्ट विधेयकाच्या वादामुळे भारतीय राष्ट्रवादासाठी मदत झाली आणि भारतीय राष्ट्रीय चळवळीच्या इतिहासातील हे एक महत्त्वाचे पाऊल असल्याचे सिद्ध झाले.
Last updated on Jun 18, 2025
->UPSC has extended the UPSC NDA 2 Registration Date till 20th June 2025.
-> A total of 406 vacancies have been announced for NDA 2 Exam 2025.
->The NDA exam date 2025 has been announced. The written examination will be held on 14th September 2025.
-> The selection process for the NDA exam includes a Written Exam and SSB Interview.
-> Candidates who get successful selection under UPSC NDA will get a salary range between Rs. 15,600 to Rs. 39,100.
-> Candidates must go through the NDA previous year question paper. Attempting the NDA mock test is also essential.