खालीलपैकी कोणते विधान मानवी विकासातील आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाच्या भूमिकेबाबत सत्य आहे?

This question was previously asked in
CTET Feb 2014 Paper 2 Social Studies (L - I/II: Hindi/English/Sanskrit)
View all CTET Papers >
  1. पर्यावरणाची भूमिका जवळजवळ निश्चित आहे, तर आनुवंशिकतेचा प्रभाव बदलला जाऊ शकतो
  2. 'वर्तनवाद' वर आधारित सिद्धांत मुख्यत्वे 'मानवी विकासातील निसर्गाच्या भूमिकेवर आधारित आहेत
  3. आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाचे सापेक्ष परिणाम विकासाच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये बदलतात
  4. भारत सरकारचे नुकसान भरपाई देणारे भेदभावाचे धोरण मानवी विकासातील ‘निसर्ग’च्या भूमिकेवर आधारित आहे.

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाचे सापेक्ष परिणाम विकासाच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये बदलतात
Free
CTET CT 1: TET CDP (Development)
71.6 K Users
10 Questions 10 Marks 8 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF
  • विकास म्हणजे गुणात्मक बदल ज्याचा परिणाम अवयवांच्या चांगल्या आणि वर्धित कार्यासाठी संरचनेत वाढ होतो.
  • वाढ म्हणजे परिमाणात्मक बदल ज्याचा परिणाम मुलाची उंची, वजन आणि लांबी वाढतो.

मानवी वाढ आणि विकास 'आनुवंशिक आणि पर्यावरण' या दोन्हींचा प्रभाव पडतो कारण ते घटक आहेत जे एखाद्या व्यक्तीच्या विकासाचे निर्धारण करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.

आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाचे सापेक्ष परिणाम विकासाच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये बदलतात जसे:

  • सर्व मानसिक आणि सामाजिक गुण वातावरणावर अवलंबून असतात.
  • सर्व जन्मजात गुण, प्रवृत्ती आणि I. Q. आनुवंशिकतेवर अवलंबून असतात.
  • वाढ आणि विकासासाठी सर्व संभाव्य इनपुट आनुवंशिकतेवर अवलंबून असतात.
  • व्यक्तीचे जीवन घडवण्यात दोघेही एकमेकांना पूरक आहेत.
  • माणसाचा विकास कसा होईल हे पर्यावरणावर अवलंबून असते पण माणूस किती विकसित होऊ शकतो हे आनुवंशिकतेवर अवलंबून असते.
  • आनुवंशिकता IQ वर मर्यादा ठेवते आणि वातावरण या मर्यादेत IQ चे संख्यात्मक स्थान निर्धारित करते.

म्हणून, असा निष्कर्ष काढला जाऊ शकतो की आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाचे सापेक्ष परिणाम विकासाच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये बदलतात.

Important Points

  • आनुवंशिकता: हे पालकांकडून त्यांच्या संततीमध्ये गेलेल्या वैशिष्ट्यांचा संदर्भ देते. हे सर्वात महत्वाचे व्यक्तिमत्व आणि बुद्धिमत्ता निर्धारक आहे.
  • पर्यावरण: हे व्यक्ती ज्या परिस्थितीत राहते त्या परिस्थितीचा संदर्भ देते. मुलाच्या जवळच्या वातावरणाचा त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वावर आणि बुद्धिमत्तेवर जोरदार प्रभाव पडला.
Latest CTET Updates

Last updated on Apr 30, 2025

-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.

-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.

-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.

-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.  

-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.

-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti fun teen patti all teen patti casino apk