तपांबर
भूगोल (जगाचा भूगोल) MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Geography (World Geography) - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Jun 12, 2025
Latest Geography (World Geography) MCQ Objective Questions
भूगोल (जगाचा भूगोल) Question 1:
पाल्कच्या सामुद्रधुनीला याचे प्रवेशद्वार म्हणून ओळखले जाते
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 1 Detailed Solution
बंगालचा उपसागर हे योग्य उत्तर आहे.
Important Points
- पाल्कची सामुद्रधुनी ही भारत आणि श्रीलंकेला विलग करणारे एक जलस्रोत आहे.
- पाल्कची सामुद्रधुनी ही श्रीलंकेतील जाफना जिल्हा आणि भारतातील तमिळनाडू राज्य यांच्यामधील एक जलस्रोत आहे.
- पाल्कची सामुद्रधुनी ईशान्येकडील बंगालच्या उपसागराला नैऋत्येकडील पाल्कच्या उपसागराशी जोडते.
- कंपनी राजवटीत मद्रासचे गव्हर्नर रॉबर्ट पाल्क यांच्या नावावरून पाल्कच्या सामुद्रधुनीचे नाव देण्यात आले आहे.
- तामिळनाडूची वैगाई नदी पाल्क सामुद्रधुनीत वाहते.
Additional Information
- रॅडक्लिफ लाईन ही भारत आणि पाकिस्तानमधील सीमारेषा आहे.
- मॅकमोहन रेषा ही ईशान्य भारत आणि चीनमधील सीमारेषा आहे.
भूगोल (जगाचा भूगोल) Question 2:
खालीलपैकी कोणते वाळवंटीकरणाचे कारण नाही?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 2 Detailed Solution
सौर ऊर्जा उत्पादन हे योग्य उत्तर आहे.
Key Points
- वाळवंटीकरण हा कोरड्या जमिनीच्या ऱ्हासाचा एक प्रकार आहे, ज्यामध्ये जन्मजात प्रक्रियांमुळे किंवा मानव-प्रेरित क्रियाकलापांमुळे जैविक उत्पादकता नष्ट होते.
- त्यामुळे उत्पादक क्षेत्रे अधिकाधिक शुष्क होत जातात.
- पश्चिम राजस्थानमध्ये वाळवंटीकरणाची समस्या आहे, जी जलद आणि नैसर्गिक दोन्ही प्रक्रियांमुळे उद्भवते.
- ही समस्या वाळूचे थर, वाहणारी वाळू, सक्रिय ढिगारे, विसर्जन पोकळी, नाले, मातीचे कवच, क्षारांचे आच्छादन, मर्यादित निचरा, कमी वनस्पतींचे आच्छादन, कमी वनस्पती घनता आणि विविध पर्जन्यमान क्षेत्रांमध्ये कमी जैवभार उत्पादन यांसारख्या निकृष्ट वैशिष्ट्यांमुळे दिसून येते.
- वाळवंटीकरणाची मुख्य कारणे म्हणजे वाऱ्याची धूप आणि संचय, क्षारीकरण आणि पाणी संचय.
- पीकजमिनी आणि चराऊ कुरणांचा नाश करणाऱ्या दोन मुख्य यंत्रणा म्हणजे पाण्याची धूप आणि वारा संचय.
Additional Information
- अतिचराई:
- अतिचराई म्हणजे जेव्हा पशुधन किंवा इतर प्राणी इतके चरतात की गवताचे आवरण नष्ट होते आणि त्यामुळे उघडे, असुरक्षित मातीचे भाग शिल्लक राहतात.
भूगोल (जगाचा भूगोल) Question 3:
महाराष्ट्रातील खालीलपैकी कोणता प्रादेशिक विभाग पर्जन्य छायेचा प्रदेशात येतो?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 3 Detailed Solution
बरोबर उत्तर आहे 'मराठवाडा'
मुख्य मुद्दे
- मराठवाडा :
- मराठवाडा महाराष्ट्राच्या मध्यवर्ती भागात आहे.
- हे पश्चिम घाटाच्या पर्जन्यछायेच्या प्रदेशात येते, जेथे घाट नैऋत्य मोसमी वारे रोखतात, ज्यामुळे पाऊस लक्षणीयरीत्या कमी होतो.
- पावसाळ्यात मर्यादित पर्जन्यमान असल्यामुळे या प्रदेशाला अनेकदा दुष्काळी परिस्थितीचा सामना करावा लागतो.
- पावसाच्या सावलीचा परिणाम कोरड्या हवामानात होतो, त्याचा परिणाम शेती आणि पाण्याच्या उपलब्धतेवर होतो.
अतिरिक्त माहिती
- विदर्भ:
- विदर्भ हा महाराष्ट्राच्या पूर्व भागात आहे.
- या प्रदेशात प्रामुख्याने बंगालच्या उपसागरातून येणाऱ्या मान्सून वाऱ्यांमुळे मध्यम ते मुसळधार पाऊस पडतो.
- मराठवाड्याच्या विपरीत, ते पश्चिम घाटाच्या पर्जन्यछायेच्या क्षेत्रात नाही आणि साधारणपणे अधिक विश्वसनीय पाण्याची उपलब्धता आहे.
- पश्चिम महाराष्ट्र:
- पश्चिम महाराष्ट्रात पुणे, सातारा आणि कोल्हापूर यांसारख्या प्रदेशांचा समावेश होतो.
- हा प्रदेश पश्चिम घाटाच्या वाऱ्याच्या बाजूला आहे आणि येथे लक्षणीय पाऊस पडतो.
- घाटांवर आदळणाऱ्या मान्सून वाऱ्यांमुळे त्याचा फायदा होतो आणि ओरोग्राफिक लिफ्टिंगमुळे पाऊस पडतो.
- कोकण:
- कोकण हा महाराष्ट्राचा किनारी प्रदेश आहे.
- या प्रदेशात नैऋत्य मान्सूनपासून खूप जास्त पाऊस पडतो कारण तो थेट अरबी समुद्रातील वाऱ्यांच्या संपर्कात येतो.
- त्याच्या उच्च पर्जन्य पातळीमुळे मुबलक जलस्रोतांसह हिरवेगार, हिरवेगार लँडस्केप आहे.
महत्वाचे मुद्दे
- मराठवाडा वसलेला पर्जन्यछायेचा प्रदेश यासारखे विशिष्ट हवामान क्षेत्र निर्माण करून, महाराष्ट्रातील विविध प्रदेशांसाठी पर्जन्यमानाचा नमुना ठरवण्यात पश्चिम घाट महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
- राज्यातील प्रभावी जलव्यवस्थापन आणि कृषी नियोजनासाठी हे नमुने समजून घेणे आवश्यक आहे.
भूगोल (जगाचा भूगोल) Question 4:
बंगालच्या उपसागरातून भारतात आलेल्या चक्रीवादळाला कोणत्या देशाने 'दाना' हे नाव दिले?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 4 Detailed Solution
योग्य उत्तर म्हणजे कतार आहे.
Key Points
- उत्तरेकडील हिंदी महासागरातील प्रदेशात चक्रीवादळांना नावे देण्याच्या पद्धतीचा भाग म्हणून कतारने "दाना" हे चक्रीवादळाला नाव दिले.
- दाना हे नाव अरबी भाषेत “उदारता” याचा अर्थ आहे.
- चक्रीवादळांना नावे देण्याचे काम जागतिक हवामान संघटना (WMO) द्वारे समन्वित केले जाते आणि सदस्य देशांनी योगदान दिलेल्या पूर्वनिर्धारित यादीचे अनुसरण केले जाते.
- कतार हा उत्तरेकडील हिंदी महासागरातील चक्रीवादळांना नावे देण्यासाठी WMO च्या प्रादेशिक संघटनेचा सदस्य देश आहे.
- चक्रीवादळाला दिलेले प्रत्येक नाव अद्वितीय असते आणि हवामान घटनां दरम्यान संवाद आणि जागरूकता सुलभ करण्यासाठी वापरले जाते.
Additional Information
- चक्रीवादळ म्हणजे वायूचा मोठा प्रमाणात वस्तुमान असतो जो वातावरणातील कमी दाबाच्या मजबूत केंद्राभोवती फिरतो.
- वाऱ्याच्या वेगाच्या आधारे चक्रीवादळांचे वर्गीकरण केले जाते, जसे की उष्णकटिबंधीय वादळे, वादळे, टायफून आणि चक्रीवादळे.
- बंगालच्या उपसागराच्या आणि अरबी समुद्राच्या जवळ असल्यामुळे भारतात चक्रीवादळे येतात.
- भारतीय हवामान खातं (IMD) चक्रीवादळांचे मॉनिटरिंग आणि पूर्वानुमान करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
भूगोल (जगाचा भूगोल) Question 5:
ओझोनची कमाल एकाग्रता खालीलपैकी कोणत्या भागात आढळते?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 5 Detailed Solution
योग्य उत्तर स्थितांबर आहे.
- स्थितांबर
- स्थितांबर हे तपांबराच्या अगदी वरपासून सुरू होते आणि 50 किलोमीटर उंचीपर्यंत पसरते.
- ओझोनचा थर, सौर अतिनील किरणे शोषून घेतो आणि विखुरतो, हे या थरात होते.
- ओझोनची कमाल एकाग्रता स्थितांबरामध्ये आढळते.
- त्यामुळे पर्याय 3 योग्य आहे.
- वातावरणाचे विविध स्तर खाली सूचीबद्ध आहेत:
- बाह्यांबर
- ही आपल्या वातावरणाची उच्च मर्यादा आहे.
- हे वातावरणाच्या शिखरावर 10,000 किमी (6,200 मैल) पर्यंत पसरते.
- दलांबर
- दलांबराची सुरुवात मध्यांबराच्या अगदी वरपासून होते आणि 600 किलोमीटर (372 मैल) उंचपर्यंत पसरते.
- या थरामध्ये अरोरा आणि उपग्रह आढळतात.
- मध्यांबर
- मध्यांबर दलांबराच्या अगदी वरच्या भागापासून सुरू होते आणि 85 किलोमीटर (53 मैल) उंचीपर्यंत पसरते.
- या थरात उल्का पेटतात.
- तपांबर
- तपांबर ही पृथ्वीच्या वातावरणाचा सर्वात खालचा थर आहे .
- हवा खूप चांगले मिसळली जाते आणि उंचीच्या वाढीसह तापमान कमी होते .
- उष्ण कटिबंधातील हवा जमिनीपासून वर गरम होते.
- पृथ्वीची पृष्ठभाग ऊर्जा शोषून घेते आणि हवेपेक्षा वेगवान होते.
- आयनांबर
- आयनांबर इलेक्ट्रॉन आणि आयनीकृत अणू आणि रेणूंचा एक विपुल थर आहे जो सुमारे 48 किलोमीटरपर्यंत पसरलेला आहे.
- आयनांबर ही सूर्य-पृथ्वीच्या परस्परसंवादाच्या साखळीतील एक महत्त्वपूर्ण दुवा आहे.
- या भागामुळे रेडिओचे संप्रेषण शक्य होते.
- बाह्यांबर
Top Geography (World Geography) MCQ Objective Questions
मॅगिनॉट लाइन कोणत्या देशादरम्यान अस्तित्वात आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 6 Detailed Solution
Download Solution PDFबरोबर उत्तर फ्रान्स आणि जर्मनी आहे.
Key Points
- मॅगिनॉट लाइन ही फ्रान्समधील एक संरक्षणात्मक रेषा आहे.
- ही 1930 मध्ये बांधली गेली.
- मॅगिनॉट लाइन ही पहिल्या महायुद्धादरम्यान जर्मन हल्ल्यापासून बचाव करण्यासाठी तटबंदीची अत्यंत विकसित केलेली साखळी होती.
Additional Information
अनु क्र | सीमारेषा | देश |
1 | ड्युरंड लाइन | पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान |
2 | मॅक मोहन लाइन | भारत आणि चीन |
3 | मॅगिनॉट लाइन | फ्रान्स आणि जर्मनी |
4 | 38वी समांतर लाइन | उत्तर आणि दक्षिण कोरिया |
5 | ओडर नीस लाइन | जर्मनी आणि पोलंड |
6 | रॅडक्लिफ लाइन | भारत आणि पाकिस्तान |
ग्रँड कॅनियन कोणत्या देशात आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 7 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर यु.एस. आहे.
- ग्रँड कॅनियन हे अपक्षरण भूरूप खोऱ्यांचे उदाहरण आहे.
- अपक्षरण - ही भूगर्भीय प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये माती किंवा खडक यासारखे घटक काढून टाकले जातात आणि वायू किंवा पाण्यासारख्या नैसर्गिक गोष्टींद्वारे दुसरीकडे नेले जातात.
- दरी लहान आणि अरुंद ओहळ म्हणून सुरू होतात.
- ओहोळ हळूहळू लांब आणि रुंद अशा घळींमध्ये रुपांतरीत होतात.
- ओहळ म्हणजे एक छोटा प्रवाह.
- अपक्षरण - ही भूगर्भीय प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये माती किंवा खडक यासारखे घटक काढून टाकले जातात आणि वायू किंवा पाण्यासारख्या नैसर्गिक गोष्टींद्वारे दुसरीकडे नेले जातात.
- त्याच घळींचे पुढे खोल, मोठे आणि रुंद अशा खोऱ्यांमध्ये रुपांतर होते
- दरी - प्रवाहामुळे तयार झालेला एक छोटा मार्ग.
- परिमाण आणि आकार यानुसार, व्ही-आकाराच्या दऱ्या, घाट, खोरे इत्यादी अनेक प्रकारच्या दऱ्या ओळखल्या जाऊ शकतात.
- व्ही-आकाराच्या दऱ्या
- एकीकडे तीव्र उतारा हे कॅनियनचे वैशिष्ट्य आहे.
- खोऱ्यामधील डोंगर तळाशी विस्तिर्ण होत जातात. खरं तर, खोरे हा एक घाटाचा एक प्रकार आहे.
- खोऱ्याचे प्रकार हे त्यांच्या खडकांच्या प्रकार आणि संरचनेवर अवलंबून असतात.
- उदाहरण - कॅनियन सामान्यत: आडवे स्तरित खडकांच्या आणि गॉर्ज अग्निज खडकांपासून बनतात.
- ग्रँड कॅनियन :
- गॉर्ज - एक अरुंद खोरे आणि त्यामधून वाहणारी नदी.
जगातील सर्वात मोठे नदी द्वीप कोणते आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 8 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर माजुली द्वीप हे आहे.
Important Points
- गिनीज बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डने जगातील सर्वात मोठे नदी द्विप्न म्हणून माजुलीचे नाव नोंदवले आहे.
- हे सुंदर नदीचे द्वीप आसाममधील ब्रह्मपुत्रा नदीवर स्थित आहे.
- हे दक्षिणेकडील ब्रह्मपुत्रा नदी आणि उत्तरेकडील सुबनसिरी नदीने जोडलेली ब्रह्मपुत्रेची एक प्रत्यागत धारा, खेरकुटिया झुती यांच्या संगमाने तयार झाले आहे
- या द्वीपावर मिसिंग, देवरी आणि सोनोवाल कचरी या जमातीची लोकवस्ती आहे.
- या द्वीपावरील लोक मिसिंग, आसामी आणि देवरी या भाषा बोलतात.
- हे सुमारे 1,60,000 लोकांचे घर आहे आणि नव-वैष्णव आसामी संस्कृतीचे केंद्र आहे.
- हे सुमारे 880 चौरस किमी क्षेत्र व्यापते आणि आसामच्या लोकप्रिय पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे.
- ब्रह्मपुत्रा नदीला नियमितपणे येणाऱ्या पुरामुळे माजुलीची मोठ्या प्रमाणात धूप होत आहे.
- असा अंदाज आहे की गेल्या 30-40 वर्षांत धूप झाल्यामुळे याचा अंदाजे एक तृतीयांश भूभाग गमावला आहे.
- हे पूर्वी जोरहाट जिल्ह्याचे अंतर्गत एक उपविभाग होते जे अलीकडेच एक जिल्हा घोषित करण्यात आले आहे.
- युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या तात्पुरत्या यादीतही याच समावेश करण्यात आला आहे.
माजुली बेट
कोणत्या वातावरणीय थरात असलेले आयन्स वायरलेस संप्रेषणास मदत करतात?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 9 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर आयनांबर आहे.
Key Points
वातावरणात विविध घनता आणि तापमान असलेले विविध थर असतात. वातावरणाचे थर तापमानाच्या स्थितीनुसार पाच वेगवेगळ्या विभागांत विभागला जातात.
ते तपांबर, स्थितांबर, मध्यांबर, आयनांबर आणि बाह्यांबर हे आहेत.
तपांबर
-
हा पृथ्वीवरील वातावरणाचा सर्वांत खालचा थर आहे ज्यात सर्व वातावरणीय बदल घडतात. त्यात वातावरणातील एकूण वायुपैकी 75% हवा असते.
- त्याची सरासरी उंची/जाडी 13 किमी आहे आणि ती ध्रुवांजवळ 8 किमी आणि विषुववृत्ताजवळची 18 किमी अशी विस्तारत जाते.
- तपांबराची जाडी ही विषुववृत्ताकडे जाड असते,कारण जोरदार कॉन्व्हेन्शनल प्रवाहांमुळे उष्णता उंचावर नेली जाते.
- या थरात धूलिकण आणि पाण्याची वाफ असते.
- सर्व वातावरणातील आणि हवामानातील बदल याच थरात घडून येतात.
- सर्व जैविक कृतींकरता हाच थर अतिमहत्त्वाचा आहे.
- तपांबर आणि स्थितांबराला एकमेकांपासून वेगळे करणाऱ्या थराला तपस्तब्धी (ट्रोपोपॉझ) म्हणतात.
- ट्रोपोपॉझ थरातील हवेचे विषुववृत्तावरील तापमान सुमारे ऋण 80 अंश सेल्सिअस तर ध्रुवांवरील तापमान सुमारे ऋण 45 अंश सेल्सिअस असते.
- येथील तापमान जवळजवळ स्थिर असते आणि म्हणून याला तपस्तब्धी म्हणतात.
स्थितांबर
- तपस्तब्धीवर /ट्रोपोपॉझवर स्थितांबर असते. आणि त्याची जाडी 50 किमीपर्यंत विस्तारलेली असते.
- स्थितांबराचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे यात ओझोनचा थर आहे.
- हा थर अतिनील किरणे शोषतो आणि पृथ्वीवरील जीवनाचे तीव्र, हानिकारक उर्जारूपांपासून, प्रारणांपासून रक्षण करतो.
- स्थितस्तब्धी (स्ट्रेटोपॉझ) हा स्थितांबराच्या वर असतो.
मध्यांबर
- हा थर स्थितांबराच्या वर असतो,ज्यांचा 80 किमी उंचीपर्यंत विस्तार असतो.
- या थरात उंचावर गेले की तापमान कमी कमी होत जाते आणि 80 किमी उंचीवर ते ऋण 100°C पर्यंत पोचते.
- मध्यांबराच्या वरच्या भागाला मेसोपॉझ म्हणतात.
आयनांबर
- हा थर मेसोपॉझच्यावर 80 ते 400 किमी यादरम्यान आहे.
- या थरात आयन्ससारखे विद्युतप्रभारित कण असतात. म्हणून याला आयनावरण असेही म्हणतात.
- पृथ्वीपासून उत्सर्जित होणाऱ्या रेडिओलहरी या थराद्वारे पुन्हा पृथ्वीवर परावर्तित होतात.
- या थरात आयन्स असतात ते वायरलेस संप्रेषणास साहाय्य करतात.
- येथील तापमान उंचीसोबत वाढत राहते.
बाह्यांबर
- हा वातावरणाचा सर्वांत वरचा थर आहे.
- हा सर्वोच्च थर आहे पण याबद्दल फारच कमी माहिती ज्ञात आहे.
- यात असलेले घटक अत्यंत दुर्मीळ आहेत आणि ते कालांतराने बाह्य अवकाशात विलीन होतात.
_________ हे पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्रासाठी जबाबदार आहे.
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 10 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर बाह्य गाभा हे आहे.
- पृथ्वीचा आतील भाग भूकवच, प्रावरण आणि गाभा या तीन भागात विभागला गेला आहे.
- गाभा पृथ्वीचा सर्वात आतील थर आहे.
- सर्वात आतील थर (गाभा) याची त्रिज्या सुमारे 3500 किमी आहे.
- गाभा निकेल आणि लोह यांद्वारे बनलेला आहे.
- मध्य गाभेचे तापमान आणि दाब खूप जास्त आहे.
- गाभा दोन थरांमथ्ये विभागला जातो याला बाह्य गाभा आणि अंतर्गत गाभा म्हटले जाते.
- पृथ्वीचा बाह्य गाभा द्रव अवस्थेत असतो.
- अंतर्गत गाभा घन-स्थितीमध्ये असतो
- बाह्य गाभा पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्रासाठी जबाबदार आहे.
- भूकवच पृथ्वीच्या सर्वात बाहेरील भाग आहे.
- हा मुळात ठिसूळ आहे.
- तो पृथ्वीचा सर्वात पातळ थर आहे.
- भूकवचाची जाडी समुद्री आणि खंडाच्या भागाखाली बदलते.
- प्रावरण पृथ्वीच्या अंतर्गत भागात दुसरा थर आहे.
- प्रावरण मोहोच्या विरघळण्यापासून ते 2,900 किमी खोलीपर्यंत पसरते.
- प्रावरणाच्या वरच्या भागाला दुर्बलावरण म्हणतात.
कोणती सामुद्रधुनी युरोपला आफ्रिकेपासून विभक्त करते?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 11 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर जिब्राल्टर आहे.
Key Points
- जिब्राल्टरची सामुद्रधुनी
- जिब्राल्टरची सामुद्रधुनी अटलांटिक महासागर आणि भूमध्य समुद्राला जोडते आणि युरोप खंडातील स्पेनला आफ्रिका खंडातील मोरोक्कोपासून विभक्त करते.
- म्हणून पर्याय 3 योग्य आहे.
Additional Information
- सुंदा सामुद्रधुनी
- सुंदा सामुद्रधुनी, इंडोनेशियन सेलाट सुंदा, जावा (पूर्व) आणि सुमात्रा बेट यांदरम्यान 16-70 मैल (26-110 किमी) रुंद एक जलवाहिनी आहे.
- सुंद्रा सामुद्रधुनी हा हिंदी महासागरास पूर्व आशियाशी जोडणारा एक महत्त्वाचा रस्ता आहे.
- तैवान सामुद्रधुनी
- तैवान सामुद्रधुनी, ज्याला फॉर्मोसा सामुद्रधुनी म्हणून देखील ओळखले जाते, ही 180 किमी रूंद सामुद्रधुनी आहे जी तैवान आणि आशिया खंड यांना विभक्त करते.
- ही सामुद्रधुनी सध्या दक्षिण चीन समुद्राचा भाग आहे आणि उत्तर चीन समुद्राला पूर्व चीन समुद्राशी जोडते.
- सर्वात अरुंद भाग 130 किमी रूंदीचा आहे.
- त्सुशिमा सामुद्रधुनी
- त्सुशिमा सामुद्रधुनी किंवा पूर्वीय सामुद्रधुनी कोरिया आणि जपान दरम्यान स्थित कोरियन सामुद्रधुनीतील जलवाहिनी आहे, जी जपान समुद्र, पिवळा समुद्र आणि पूर्व चीन समुद्र यांना जोडते.
कोणत्या ग्रहांच्या कक्षांच्या दरम्यान लघुग्रह आढळतात?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 12 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर मंगळ आणि गुरू आहे.
Key Points
- लघुग्रह
- तारे, ग्रह आणि उपग्रहांव्यतिरिक्त, असंख्य पिंड देखील सूर्याभोवती फिरत असतात. या पिंडांना लघुग्रह म्हणतात.
- ते मंगळ आणि गुरू ग्रहांच्या कक्षेदरम्यान आढळतात.
- शास्त्रज्ञांचे असे मत आहे की लघुग्रह हे अनेक वर्षांपूर्वी स्फोट झालेल्या ग्रहाचे भाग आहेत.
- लघुग्रह पट्टा ही सूर्यमालेतील एक चक्राकार चकती आहे.
- लघुग्रह पट्टा असंख्य अनियमित आकाराच्या पिंडांनी व्यापलेला आहे ज्यांना तारकाभ किंवा लघुग्रह म्हणतात.
- चार सर्वात मोठे लघुग्रह
- सेरेस
- वेस्टा
- हायजिया
- सेरेस हा लघुग्रह पट्ट्यामधील एकमेव बटू ग्रह आहे.
- लघुग्रह सूर्याभोवती प्रदक्षिणा घालतात आणि ते सूर्यमालेतील लहान पिंड आहेत.
- ते धातू आणि खडकांचे बनलेले असतात आणि त्यात सेंद्रिय संयुगे देखील असतात.
- ते धूमकेतूसारखेच असतात परंतु त्यांना धूमकेतूसारखा कोमा नसतो.
- लघुग्रहांची कक्षा लहान आणि लंबवर्तुळाकार असते.
- खगोलशास्त्रज्ञांनी लक्षावधी लघुग्रह शोधून काढले आहेत, ज्यांपैकी काहींचे मोजमाप शेकडो किलोमीटर आहे आणि काही धुळीच्या कणांइतके लहान आहेत.
- लघुग्रहांची लंबवर्तुळाकार कक्षा असते.
- ते धातू आणि खडकांपासून बनलेले असतात.
- ते कोमा किंवा शेपटीचे वातावरण निर्माण करत नाहीत.
- त्यांचा परिभ्रमण कालावधी 1 ते 100 वर्षे असतो.
भारतात किनारपट्टीवर किती राज्ये आहेत?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 13 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर 9 आहे.
Important Points
- भारताची किनारपट्टी 11098.81 किमी आहे.
- भारतामध्ये, नऊ राज्यांना किनारपट्टी आहे.
- गुजरात, महाराष्ट्र, गोवा, कर्नाटक, केरळ, तामिळनाडू, आंध्रप्रदेश, ओडिशा, पश्चिम बंगाल ही राज्ये आहेत.
- चार केंद्रशासित प्रदेशांना देखील समुद्रकिनारा लाभला आहे.
- दमण व दीव
- पुद्दुचेरी
- अंदमान-निकोबार द्वीपसमूह (बंगालचा उपसागर)
- लक्षद्वीप द्वीपसमूह (अरबी समुद्र)
- गुजरातला भारतातील सर्वात लांब किनारपट्टी आहे आणि ही किनारपट्टी अरबी समुद्राने वेढली आहे.
- भारत सरकारचा सागरमाला प्रकल्प हा भारताच्या विकासाला हातभार लावण्यासाठी भारतीय बंदरे आणि किनारपट्टीचे आधुनिकीकरण करण्याचा एक धोरणात्मक आणि ग्राहक-केंद्रित उपक्रम आहे.
कोणता ग्रह सल्फ्यूरिक ऍसिडच्या जाड पांढर्या आणि पिवळसर ढगांनी बनलेला आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 14 Detailed Solution
Download Solution PDFबरोबर उत्तर शुक्र आहे .
- शुक्र दाट पांढर्या आणि पिवळसर ढगांनी बनलेला आहेसल्फ्यूरिक ऍसिडचे.
मुख्य मुद्दे
- शुक्र:
- हा ग्रह पृथ्वीच्या सर्वात जवळ आहे आणि सर्वात तेजस्वी ग्रह देखील आहे.
- शुक्र " संध्याकाळचा तारा " तसेच " मॉर्निंग स्टार " म्हणून ओळखला जातो .
- म्हणून ओळखले जाते "वेल्ड प्लॅनेट ”.
- " पृथ्वीचे जुळे " म्हणूनही ओळखले जाते . ते युरेनसप्रमाणे घड्याळाच्या दिशेनेही फिरते.
- शुक्र सर्वात उष्ण ग्रह आहे (अगदी बुधापेक्षाही जास्त उष्ण).
- शुक्रावर पाणी नाही. शुक्रावर पुरेसा ऑक्सिजन नाही.
अतिरिक्त माहिती
- बुध, शुक्र, पृथ्वी आणि मंगळ यांना पार्थिव ग्रह म्हणतात .
- गुरू, शनि, युरेनस आणि नेपच्यून या ग्रहांना वायूयुक्त ग्रह म्हणतात .
- युरेनसचा आकार पृथ्वीच्या चौपट आहे.
- वातावरणात मिथेन वायू असल्यामुळे हा ग्रह हिरवट रंगाचा दिसतो.
- नेपच्यून मिथेन वलयांनी वेढलेला आहेउप-शून्य तापमानाचे.
49 वी समांतर रेषा ही______दरम्यानची सीमा आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Geography (World Geography) Question 15 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर यूएसए आणि कॅनडा आहे.
- 49 वी समांतर यूएसए आणि कॅनडा यांच्यातील सीमारेषा आहे.
Key Points
- 49 वा समांतर:
- 49 वा समांतर उत्तर गोलार्धात आहे.
- हे अक्षांशाचे वर्तुळ आहे जे पृथ्वीच्या विषुववृत्ताच्या 49° उत्तरेस आहे.
- 1818 च्या अँग्लो-अमेरिकन कन्व्हेन्शन आणि 1846 च्या ओरेगॉन करारानंतर त्याचे सीमांकन करण्यात आले.
- ही ओळ उत्तर यूएसए आणि कॅनडामधील आंतरराष्ट्रीय सीमा देखील बनवते.
Additional Information
काही आंतरराष्ट्रीय सीमा आहेत:
नाव | सीमांकन करणारी राष्ट्रे |
17 व्या समांतर | दक्षिण व्हिएतनाम आणि उत्तर व्हिएतनाम |
20 वी समांतर | लिबिया आणि सुदान |
25 वा समांतर | मॉरिटानिया आणि माली |
31 ला समांतर | इराण आणि इराक |
38 वा समांतर | दक्षिण कोरिया आणि उत्तर कोरिया |
ड्युरंड लाइन | पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान |
हिंडेनबर्ग लाइन | पोलंड आणि जर्मनी |
मॅकमोहन लाइन | चीन आणि भारत |
मॅगिनॉट लाइन | जर्मनी आणि फ्रान्स |
मॅनरहेम लाइन | रशिया आणि फिनलंड |
रॅडक्लिफ लाइन | भारत आणि पाकिस्तान |
सिगफ्राइड लाइन | फ्रान्स आणि जर्मनी |
निळी रेषा | लेबनॉन आणि इस्रायल |