भाषा आणि साहित्य MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Language and Literature - मोफत PDF डाउनलोड करा

बुंदेली हे योग्य उत्तर आहे. 

Key Points

1. बुंदेली ही शौरसेनी अपभ्रंश भाषेची वंशज आहे.
2. ब्रजभाषेशी तिचा निकट संबंध आहे.
3. मध्य भारतातील बुंदेलखंड भागात ही बोलली जाते.

Additional Information

• भोजपुरी: उत्तर-मध्य आणि पूर्व भारतात बोलली जाते.
• खडी बोली: मानक हिंदीचा आधार, दिल्ली प्रदेशात बोलली जाते.
• अवधी: उत्तर प्रदेशातील अवध प्रदेशात बोलली जाते.

भोजपुरी हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

1. भोजपुरी ही एक इंडो-आर्यन भाषा आहे.
2. ही भाषा 150 दशलक्ष लोकांद्वारे बोलली जाते.
3. हा इंडो-आर्यन भाषांच्या पूर्व विभागीय गटाचा एक भाग आहे.

Additional Information

• बुंदेली: मध्य भारतातील बुंदेलखंड प्रदेशात बोलली जाते.
• अवधी: उत्तरप्रदेशातील अवध प्रदेशात बोलली जाते.
• कन्नौजी: उत्तरप्रदेशच्या काही भागात बोलली जाते, हिंदुस्थानीशी निकट संबंध आहे.

तमिळ हे योग्य उत्तर आहे. 

Key Points

• भारताचे सांस्कृतिक मंत्रालय हे अभिजात भाषांसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे प्रदान करणारे मध्यवर्ती मंत्रालय आहे.
• सध्या सहा भाषा म्हणजेच तमिळ, संस्कृत, कन्नड, तेलुगु, मल्याळम आणि ओडिया यांना अभिजात भाषेचा दर्जा आहे.
• भारत सरकारने 2004 मध्ये तमिळ ही भारतातील अभिजात भाषेचा दर्जा बहाल केलेली पहिली भाषा असल्याचे घोषित केले.​

Additional Information

• भारतात अभिजात भाषांच्या अभ्यासासाठीचे उत्कृष्ट केंद्र देखील आहे.
• सर्व अभिजात भाषांना भारतीय राज्यघटनेच्या 8 व्या अनुसूचीमध्ये देखील सूचीबद्ध करण्यात आले आहे.
• संस्कृतला 2005 मध्ये भारताची अभिजात भाषा म्हणून दर्जा देण्यात आला.
• 2008 मध्ये कन्नड आणि तेलगू भाषांना भारताच्या अभिजात भाषांचा दर्जा देण्यात आला.
• 2013 मध्ये मल्याळमला अभिजात भाषा म्हणून घोषित करण्यात आले.
• 2014 मध्ये, ओडियाला देखील अभिजात भाषेचा दर्जा देण्यात आला.

Important Points

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मराठी, पाली, प्राकृत, आसामी आणि बंगाली भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा देण्यास मान्यता देण्यात आली आहे.

लेप्चा ही सिक्कीमच्या अधिकृत भाषांपैकी एक आहे.

Key Points

• भारतातील सिक्कीम आणि पश्चिम बंगाल राज्ये, नेपाळ आणि भूतानच्या काही भागांमध्ये लेपचा लोकांद्वारे बोलली जाणारी ही एक हिमालयी भाषा आहे.
• ही एक सुरभेद नसलेली, सिनो-तिबेटी भाषा आहे, पण या भाषेत ध्वन्यात्मक ताण किंवा स्वर कोटी आहे, जी लेप्चा लिपीत दर्शविली जाऊ शकते.
• या राज्याच्या अधिकृत भाषा आहेत: इंग्रजी, नेपाळी, सिक्कीमी (भूतिया) आणि लेप्चा.
• सिक्कीममधील बहुसंख्य रहिवासी नेपाळी वंशाचे आहेत.

योग्य उत्तर कुमारसंभव आहे.

Key Points

• कुमारसंभव:
  • कुमारसंभव काव्य हे प्रसिद्ध कवी कालिदासाने लिहिलेल्या महान महाकाव्यांपैकी एक आहे.
  • हे संस्कृत साहित्यातील एक रत्न आहे
  • कवितेला कुमारसंभवम् कालिदास म्हणतात.
  • येथे कुमारसंभवाचा एक छोटासा सारांश दिला आहे, जो मुळात भगवान शिव आणि पार्वतीचा पहिला पुत्र कुमार यांच्या जन्माबद्दल सांगतो.
  • कविता सतरा अध्यायांमध्ये विभागलेली आहे आणि ती मुळतः भगवान शिव आणि पार्वतीच्या प्रेमळपणाबद्दल बोलते.
  • असे म्हटले जाते की तारकासुर नावाच्या एका शक्तिशाली राक्षसाने वरदान दिले होते की भगवान शिवाच्या मुलाशिवाय कोणीही त्याला मारू शकणार नाही.
  • तथापि, शिवाने तीव्र ध्यानाद्वारे प्रेमाची इच्छा कमी केली होती.
  • पार्वतीच्या प्रचंड प्रयत्नांमुळे आणि खूप तपश्चर्येमुळे तिने भगवान शिवाचे प्रेम जिंकले.
  • काही काळानंतर शिव आणि पार्वतीला पुत्रप्राप्ती झाली ज्याचे नाव त्यांनी कार्तिकेय ठेवले.
  • त्याने मोठा झाल्यावर त्या राक्षसाचा वध केला आणि भगवान इंद्राची शांती आणि दैवी आणि जगाचे वैभव पुनर्संचयित केले.
  • अशा प्रकारे कालिदासाने लिहिलेल्या सुंदर कुमारसंभवाचा शेवट होतो.
  • हे आतापर्यंतच्या महान साहित्यकृतींपैकी एक मानले जाते.

Additional Information

• कालिदास:​
  • कालिदास (4थ्या शतकाच्या उत्तरार्धात-5व्या शतकाच्या सुरुवातीस सक्रिय) हे शास्त्रीय भारताचे प्रमुख कवी आणि नाटककार होते.
  • संस्कृत भाषेची अभिव्यक्ती आणि सूचक उंची किती सक्षम आहे हे त्यांनी दाखवून दिले आणि संपूर्ण सभ्यतेचे सार प्रकट केले.
• कालिदासाचे साहित्यिक कार्य:

योग्य उत्तर पाली आहे. 

Key Points

• भारत हे बौद्ध धर्माचे जन्मस्थान आहे आणि बहुतेक ग्रंथ सुरुवातीला पाली भाषेत लिहिले गेले होते.
• ही एक इंडो-आर्यन भाषा आहे जी थेरवडा बौद्ध परंपरेतील बौद्ध सिद्धांत जतन करण्यासाठी वापरली जात होती, जी भारतीय भाषेत अस्तित्वात असलेल्या बौद्ध ग्रंथांचा सर्वात जुना संपूर्ण संग्रह म्हणून ओळखली जाते.

Additional Information

योग्य उत्तर जम्मू आणि काश्मीर आहे.

Key Points

• डोगरी भाषा जम्मू आणि काश्मीर या केंद्रशासित प्रदेशात बोलली जाते.
• हिमाचल प्रदेश आणि पंजाबच्या काही प्रदेशात डोगरी ही भाषा बोलली जाते.
• डोगरी ही डोगरा यांची भाषा आहे, जे प्रामुख्याने जम्मू-काश्मीरच्या जम्मू भागात राहतात.
• डोगरी भाषा ही इंडो-आर्यन म्हणजेच वेदांची भाषा आणि भारतातील इंडो-युरोपीय भाषांमधील लौकिक संस्कृत गटाची सदस्य आहे.
• रणवीर सिंह यांच्या कारकिर्दीत डोगरी भाषेची अधिकृत लिपी डोगरा अख्खर किंवा अख्खर ही होती.
• भारतीय संविधानाची आठवी अनुसूची भारतीय संविधानाने मान्यता दिलेल्या अधिकृत भाषांशी संबंधित आहे.

Additional Information

• सध्या 22 भाषांना भारतीय संविधानाने मान्यता दिली आहे.
• त्या खालीलप्रमाणे आहेत:

Hint

• सर्व अनुसूची कश्या लक्षात ठेवाव्यात
• 12 अनुसूचींसाठी कोड - TEARS OF OLD PM
  • पहिली अनुसूची: T- प्रदेश,
  • दुसरी अनुसूची: E- वेतन/पगार,
  • तिसरी अनुसूची: A- प्रतिज्ञा/शपथ,
  • चौथी अनुसूची: R- राज्यसभा,
  • पाचवी अनुसूची: S- अनुसूचित जमाती,
  • सहावी अनुसूची: O- इतर जमाती,
  • सातवी अनुसूची: F- संघ (अधिकार विभाग),
  • आठवी अनुसूची: O- अधिकृत प्रादेशिक भाषा,
  • नववी अनुसूची: L- जमीन सुधारणा,
  • दहावी अनुसूची: D- पक्षांतर (पक्षांतरविरोधी कायदा),
  • अकरावी अनुसूची: P- पंचायती राज,
  • बारावी अनुसूची: M- महानगरपालिका

झोंगखा हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• भूतानची अधिकृत भाषा झोंगखा आहे.
• भूतानची राजधानी थिम्पू आहे.
• राष्ट्रीय प्राणी टाकिन आहे (कॅटल कॅमोईस किंवा ग्नू बकरी)
• राष्ट्रीय पक्षी कॉमन रेवेन आहे
• राष्ट्रीय फूल ब्लू खसखस आहे.
• तिरंदाजी हा राष्ट्रीय खेळ आहे.
• राष्ट्रीय वृक्ष भूतान सायप्रस आहे.

Additional Information

योग्य उत्तर तुर्की आहे.

Key Points

• तुजुक-ए- बाबरी हे भारतातील मुघल साम्राज्याचे संस्थापक बाबरचे आत्मचरित्र आहे.
• बाबरने हे तुर्की भाषेत लिहिले होते.
• अकबरच्या आदेशानुसार 1589 मध्ये त्याच्या अधिकाऱ्यांपैकी एक, मिर्झा अब्दुल रहीमने तुजुक-ए-बाबरीचे फारसी अनुवादन बाबरनामामध्ये केले.
• तुजुक-ए-बाबरी हे लेखकाने जगलेल्या जीवनाचे आणि त्यांच्या संपर्कात आलेल्या लोकांचे विश्वासू वर्णन आहे. 

योग्य उत्तर भाषा हे आहे.Key Points 

• हक्की, पिक्की आणि सिद्दी या कर्नाटकातील भाषा आहेत.
• एका अभ्यासानुसार, कर्नाटक राज्यात किमान 72 भाषा बोलल्या जातात.
• सिद्दी आणि हक्की-पिक्की यांना 'ऱ्हास पावत चाललेल्या भाषा' म्हणून वर्गीकृत केले आहे.
• सिद्दी आणि हक्की-पिक्की या कोंकणी, कन्नड आणि हिंदीचे मिश्रण आहे.
• कन्नड ही कर्नाटकची अधिकृत भाषा आहे.
  • ही कर्नाटकातील बहुसंख्य लोकांची मातृभाषा आहे.

Additional Information

• कर्नाटकातील प्रमुख नृत्य प्रकार आहेत:
  • पूजा कुनिथा.
  • पाता कुनीथा.
  • भूता आराधने.
  • डोल्लू कुनीथा.
• यक्षगान हा कर्नाटकात विकसित झालेला पारंपरिक नाट्य प्रकार आहे.

बरोबर उत्तर पर्याय 3 आहे म्हणजेच संस्कृत आहे.

• उपनिषदांमध्ये वापरलेली भाषा संस्कृत आहे.
• उपनिषदे हे अध्यात्मिक शिक्षण आणि हिंदू धर्माच्या कल्पनांचा प्राचीन संस्कृत ग्रंथ आहेत.
• उपनिषद या संस्कृत शब्दाचा अनुवाद "जवळ बसणे" असा होतो, जो विद्यार्थी अध्यात्मिक ज्ञान प्राप्त करताना शिक्षकाजवळ बसलेला असतो.
• उपनिषदांना सामान्यतः वेदांत असे संबोधले जाते.
• सुमारे 108 उपनिषदे ज्ञात आहेत.
• भारताच्या बोधचिन्हाच्या बेस प्लेट खाली लिहिलेले 'सत्यमेव जयते' हे शब्द मुंडक उपनिषदातून घेतले आहेत.
• "तमसो मा ज्योतिर गमया" हे बृहदारण्यक उपनिषदातून घेतले आहे.

योग्य उत्तर अफगाणिस्तान आणि पाकिस्तान आहे.

Key Points

• पश्तो ही एक इराणी भाषा आहे जी प्रामुख्याने अफगाणिस्तान आणि पाकिस्तानमध्ये बोलली जाते.
• दारीसह अफगाणिस्तानच्या दोन अधिकृत भाषांपैकी ती एक आहे.
• जगभरातील इतर देशांमध्ये पश्तून डायस्पोरा देखील पश्तो बोलतात.
• या भाषेला एक समृद्ध साहित्यिक परंपरा आहे, ज्यामध्ये कविता आणि गद्य शतकानुशतके जुने आहे.
• पश्तोची स्वतःची खास लिपी आहे, जी पश्तो वर्णमाला म्हणून ओळखली जाते, जी उजवीकडून डावीकडे लिहिली जाते.
• पश्तोच्या अनेक बोली आहेत, ज्यात दोन मुख्य म्हणजे उत्तर पश्तो आणि दक्षिणी पश्तो.
• पश्तोवर पर्शियन, अरबी आणि इंग्रजीसह इतर विविध भाषांचा प्रभाव आहे.
• पश्तून लोकांची संस्कृती, इतिहास आणि समाज समजून घेण्यासाठी ही एक महत्त्वाची भाषा आहे.

Additional Information

• श्रीलंका:
  - दक्षिण आशियातील बेट देश
  - वैविध्यपूर्ण लँडस्केप आणि समृद्ध संस्कृतीसाठी ओळखले जाते
  - राजधानी शहर कोलंबो आहे.
  - प्रमुख उद्योगांमध्ये पर्यटन, चहा उत्पादन आणि कापड यांचा समावेश होतो.
  - अधिकृत भाषा सिंहली आणि तमिळ आहेत.

• मालदीव:
  - हिंदी महासागरातील बेट राष्ट्र
  - 26 प्रवाळांचा समावेश आहे.
  - लक्झरी रिसॉर्ट्स आणि मूळ समुद्रकिनारे यासाठी प्रसिद्ध आहे.
  - राजधानी शहर माले आहे.
  - अधिकृत भाषा धिवेही आहे.

• नेपाळ​:
  - दक्षिण आशियातील भूपरिवेष्टित देश
  - माउंट एव्हरेस्टचे घर, जगातील सर्वात उंच पर्वत
  - राजधानी काठमांडू आहे.
  - समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आणि वैविध्यपूर्ण लँडस्केपसाठी ओळखले जाते.
  - अधिकृत भाषा नेपाळी आहे.

• भूतान​:
  - दक्षिण आशियातील भूपरिवेष्टित देश
  - त्‍याच्‍या आश्चर्यकारक नैसर्गिक दृश्‍यांसाठी आणि ग्रॉस नॅशनल हॅपिनेसच्‍या वचनबद्धतेसाठी ओळखले जाते
  - राजधानी शहर थिम्पू आहे.
  - प्रमुख उद्योगांमध्ये कृषी, वनीकरण आणि पर्यटन यांचा समावेश होतो
  - अधिकृत भाषा झोंगखा आहे.

• चीन:
  - पूर्व आशियातील सर्वात मोठा देश
  - प्राचीन सभ्यता, वैविध्यपूर्ण संस्कृती आणि जलद आर्थिक वाढीसाठी ओळखले जाते.
  - राजधानीचे शहर बीजिंग आहे.
  - प्रमुख उद्योगांमध्ये उत्पादन, तंत्रज्ञान आणि कृषी यांचा समावेश होतो.
  - अधिकृत भाषा मंदारिन चीनी आहे.

• म्यानमार​:
  -आग्नेय आशियाई देश पूर्वी बर्मा म्हणून ओळखला जात असे.
  - समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आणि विविध वांशिक गटांसाठी ओळखले जाते.
  - राजधानी शहर नायपीडाव आहे.
  - प्रमुख उद्योगांमध्ये कृषी, नैसर्गिक संसाधने आणि पर्यटन यांचा समावेश होतो.
  - अधिकृत भाषा बर्मी आहे.