प्रजनन संस्था MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Reproductive System - मोफत PDF डाउनलोड करा

योग्य उत्तर आहे युग्मनज.

• निषेचित पेशीला युग्मनज म्हणतात .
• एक झीगोट हे गर्भाधान एक उत्पादन आहे .
• झयगोट वारंवार विभाजित होते आणि गर्भाधानानंतर लगेचच गर्भाशयाच्या खाली प्रवास करते.
• लैंगिक पुनरुत्पादनात नर आणि मादी गेमेट्स तयार होतात.
• गेमेट्सच्या फ्यूजनद्वारे युग्मनज तयार होते.
• जीव च्या शरीरात एक युग्मनज तयार होते .

• गर्भाशयाला जन्म देण्यासाठी युग्मनज वारंवार विभाजित होतो.
• गर्भाच्या ज्या अवस्थेत गर्भाचे सर्व अवयव ओळखले जाऊ शकतात त्यास गर्भ म्हणतात .
• गर्भाशय हा एक भाग आहे जिथे बाळाचा विकास होतो.

योग्य उत्तर 1) मुलीचा जन्म झाल्यावर, अंडाशयात आधीच हजारो अपरिपक्व अंडी असतात आहे.

 Key Points

• स्त्रियांमध्ये अंड्यांची संख्या मर्यादित असते. जन्मतः, स्त्रीच्या अंडाशयात सुमारे 1-2 दशलक्ष अपरिपक्व अंडी (अंडपेशी) असतात.
• ही अंडी प्रौढावस्थेपर्यंत सुप्त राहतात, जेव्हा ते मासिक पाळीच्या चक्रादरम्यान परिपक्व होऊ लागतात.
• स्त्रीच्या प्रजनन काळात, फक्त सुमारे 400-500 अंडी परिपक्व होतील आणि डिंबोत्सर्गाच्या वेळी सोडली जातील.
• प्रौढावस्थेपर्यंत, अंड्यांची संख्या सुमारे 300,000 ते 400,000 पर्यंत कमी होते.

 Additional Information

• अंडजनन: स्त्रियांमध्ये अंडी तयार होण्याची प्रक्रिया अंडजनन म्हणून ओळखली जाते. ती जन्मापूर्वी सुरू होते आणि फक्त गर्भधारणा झाल्यास पूर्ण होते.
• ग्रंथी: प्रत्येक अपरिपक्व अंडे ग्रंथी नावाच्या संरचनेत असते. मासिक पाळीच्या चक्रादरम्यान, ग्रंथी वाढतात आणि परिपक्व होतात, अंडी सोडण्याची तयारी करतात.
• मासिक पाळीचे चक्र: हे चक्र साधारणपणे 28 दिवसांचे असते, ज्या दरम्यान अंडे परिपक्व होते आणि अंडाशयातून सोडले जाते (डिंबोत्सर्ग). जर अंडी गर्भधारणा झाली नाही, तर ती मासिक पाळीच्या वेळी बाहेर पडते.
• हार्मोनल नियमन: अंडी परिपक्व होणे आणि सोडणे हे फॉलिकल उत्तेजक हार्मोन (FSH) आणि ल्यूटिनाइझिंग हार्मोन (LH) सारख्या हार्मोन्सने नियंत्रित केले जाते.

वृषण टेस्टोस्टेरॉन संप्रेरक स्रावते हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• वृषण हे शुक्राणूंची निर्मिती आणि टेस्टोस्टेरॉन हार्मोन स्रावण्यासाठी जबाबदार असलेले प्राथमिक पुरुष प्रजनन अवयव आहेत.
• पुरुषांच्या दुय्यम लैंगिक वैशिष्ट्यांच्या विकासासाठी आणि कामप्रवृत्तीचे नियमन करण्यासाठी टेस्टोस्टेरॉन महत्त्वपूर्ण असतात.
• वृषण हे अंडकोषातील उदरपोकळीच्या बाहेर असतात, जे शुक्राणूंच्या उत्पादनासाठी आवश्यक असलेल्या शरीराच्या तापमानापेक्षा किंचित कमी तापमान राखण्यास मदत करतात.
• शुक्राणूजनन ही शुक्राणू निर्मितीची प्रक्रिया, वृषणाच्या शुक्रवाहिनी नलिकांमध्ये होते.

Additional Information

• अंडकोष: अंडकोष ही एक थैलीसारखी रचना आहे, ज्यात वृषण असतात, जे शुक्राणूंची निर्मिती सुलभ करण्यासाठी त्यांचे तापमान नियंत्रित करते.
• शुक्राणूजन्यता: ही शुक्राणू पेशींच्या विकासाची प्रक्रिया आहे, जी शुक्रवाहिनी नलिकांमध्ये होते आणि त्यात पेशी विभाजन आणि परिपक्वताच्या अनेक टप्प्यांचा समावेश असतो.
• शुक्राशय (सेमिनल वेसिकल्स): या ग्रंथी एक द्रव स्रावतात, जो वीर्याचा भाग बनतो आणि शुक्राणूंना पोषक तत्वे प्रदान करतो.
• टेस्टोस्टेरॉन: वृषणातील लेयडिग पेशींद्वारे तयार होणारे एक स्टिरॉइड संप्रेरक, जे पुरुषांच्या लैंगिक विकासासाठी आणि प्रजनन कार्यासाठी जबाबदार असतो.
• वृषणकोष (एपिडिडायमिस): वृषणाच्या मागील बाजूस असलेली एक लांब, गुंडाळलेली नलिका, जेथे शुक्राणू परिपक्व होतात आणि साठवले जातात.

योग्य उत्तर शुक्रपेशी आहे.

 Key Points

• पुरुषांग, शिश्न, हा मुख्यतः लैंगिक संभोगादरम्यान शुक्रपेशीच्या हस्तांतरणात सहभागी असतो.
• शुक्रपेशी हे नर युग्मक आहेत जे मादी अंड्याच्या (अंडाशयाच्या) निषेचनसाठी आवश्यक आहेत.
• स्खलनादरम्यान, शुक्रपेशी पुरुष प्रजनन यंत्रणेतून सोडले जातात आणि मादी प्रजनन मार्गावर जमा केले जातात.
• नैसर्गिक गर्भधारणा होण्यासाठी हे शुक्रपेशीचे हस्तांतरण महत्त्वाचे आहे.

 Additional Information

• पुरुष प्रजनन यंत्रणा
  • पुरुष प्रजनन यंत्रणेत वृषणे, शुक्रवाहिनी, शुक्राशय, पुःरस्थ ग्रंथी आणि शिश्न यांचा समावेश आहे.
  • वृषणे शुक्रपेशी आणि टेस्टोस्टेरॉन संप्रेरक तयार करतात.
  • शुक्रपेशी अधिवृषणामध्ये साठवले जातात आणि परिपक्व होतात.
• शुक्रजनन
  • शुक्रजनन ही एक प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे वृषणांमध्ये शुक्रपेशी तयार होतात.
  • ही प्रक्रिया प्रौढावस्थेत सुरू होते आणि माणसाच्या आयुष्यात चालू राहते.
• निषेचन
  • जेव्हा शुक्रपेशी यशस्वीरित्या अंड्यात प्रवेश करते तेव्हा निषेचन होते, ज्यामुळे युग्मज तयार होते.
  • ही प्रक्रिया सामान्यतः मादी प्रजनन यंत्रणेच्या फॅलोपियन नलिकांमध्ये होते.
• संप्रेरकांची भूमिका
  • टेस्टोस्टेरॉन हे प्राथमिक पुरुष लैंगिक संप्रेरक आहे जे पुरुष प्रजनन ऊती आणि दुय्यम लैंगिक लक्षणांच्या विकासासाठी जबाबदार आहे.
  • फॉलिकल-उत्तेजक संप्रेरक (FSH) आणि ल्यूटिनाइझिंग संप्रेरक (LH) देखील शुक्रजननाचे नियमन करण्यात महत्त्वाचे आहेत.

शुक्राणूवाहिनी आणि अंडकोष हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• शुक्राणूवाहिनी (व्हॅस डेफेरेन्स) ही एक नलिका आहे, जी शुक्राणूंना अंडकोषातून मूत्रमार्गात वाहून नेते, ज्यामुळे स्खलन सुलभ होते.
• अंडकोष (स्क्रोटम) ही एक थैली आहे, ज्यात अंडकोष असतात आणि शुक्राणूंच्या चांगल्या उत्पादनासाठी त्यांचे तापमान नियंत्रित करते.
• पुरुष प्रजनन प्रणालीमध्ये वृषण, वृषणकोष (एपिडिडायमिस), शुक्राणूवाहिनी (व्हॅस डेफेरेन्स), स्खलन नलिका, मूत्रमार्ग आणि शिश्न यांचा समावेश होतो.
• वृषण शुक्राणू आणि टेस्टोस्टेरॉन, ही प्राथमिक पुरुष लैंगिक संप्रेरके तयार करतात.
• शिश्न शरीरातून मूत्र आणि वीर्य बाहेर पडण्यासाठी वाहिनी म्हणून कार्य करते.

Additional Information

• टेस्टोस्टेरॉन: हे संप्रेरक पुरुषांच्या दुय्यम लैंगिक वैशिष्ट्यांच्या विकासासाठी महत्त्वाचे आहे, जसे की स्नायूंचे वस्तुमान, शरीरावरील केस आणि आवाज बदल.
• शुक्राणूजन्य प्रक्रिया: वृषणाच्या वीर्यवाहक (सेमिनिफेरस) नलिकांमधील  शुक्राणू निर्मितीची प्रक्रिया.
• प्रोस्टेट ग्रंथी: स्खलनादरम्यान शुक्राणूंचे पोषण आणि वहन करणारा द्रव तयार करते.
• शुक्राशय (सेमिनल वेसिकल्स): या ग्रंथी द्रवपदार्थाचा एक महत्त्वाचा भाग स्रावतात, जो वीर्याचा भाग बनतो.
• इरेक्टाइल टिश्यू: शिश्नातील ऊती, ज्या रक्ताने भरलेल्या असतात, ज्यामुळे लैंगिक संभोगासाठी आवश्यक असलेले इरेक्टाइल टिश्यू निर्माण होतात.

योग्य उत्तर युग्मनज आहे.

Key Points

• पुयुग्मक आणि स्त्रीयुग्मक यांच्या संयोगाला गर्भाधान म्हणतात.
  • युग्मकाच्या गर्भाधानामुळे युग्मनज तयार होतात.
• युग्मक निर्मिती: या पेशी लैंगिक उत्पादनादरम्यान वापरल्या जातात. पुयुग्मक शुक्राणू आहे तर स्त्रीयुग्मक अंडी किंवा डिंब आहे.
• गर्भाधान: ही अशी प्रक्रिया आहे जिथे पुरुष आणि स्त्रीयुग्मक एकत्र होऊन एकल पेशी तयार करतात ज्याला युग्मनज म्हणतात.
• युग्मनज: हे गर्भाधान दरम्यान तयार झालेल्या जनक जीनचे (पुरुष आणि स्त्री जीन) संयोजन आहे.
  • त्यात नवीन मानव तयार करण्यासाठी आवश्यक अनुवंशिकीय माहिती असते.
• भ्रूण: नवीन व्यक्तीच्या विकासाचा हा प्रारंभिक टप्पा आहे.
• घटनांचा योग्य क्रम हा मनुष्याच्या प्रजननादरम्यान असतो.

युग्मक निर्मिती → गर्भाधान → युग्मनज → भ्रूण

योग्य उत्तर पुटीका ग्रंथी संप्रेरक आहे.

• पुटीका ग्रंथी संप्रेरक (FSH) योग्य उत्तर आहे.
• महिलांचे तारुण्यात येण्याचे वय 13 ते 15 वर्षे आहे.

Key Points

• तारुण्याच्या या टप्प्यावर, एफएसएच संप्रेरक तयार होणे सुरू होते आणि अंडाशयाच्या विकासास प्रवृत्त करते ज्यामुळे एस्ट्रोजेन संप्रेरक होते.
• हा संप्रेरक दुय्यम लैंगिक वर्णांच्या विकासास देखील जबाबदार आहे; जो की आवाज बदलणे, शरीराचे केस, स्तन, स्त्रीलिंगी आकार आणि बाह्य जननेंद्रियास प्रेरित करतो.
• प्रोलॅक्टिन हा संप्रेरक आहे जो दुधाच्या उत्पादनास उत्तेजन देतो आणि पीयूषिकाच्या पूर्ववर्ती भागामधून सोडला जातो आणि ऑक्सिटोसिन दुधाच्या उत्सर्जनास जबाबदार असतो आणि  पिट्यूटरी  ग्रंथीच्या मागील भागातून सोडला जातो.

• पुरुष प्रजनन प्रणालीमध्ये सहायक नलिका, ग्रंथी आणि बाह्य जननेंद्रियासमवेत वृषणांची जोडी असते.
• प्रत्येक वृषणात वृषण खंडक नावाचे सुमारे 250 कक्ष असतात.   
• प्रत्येक खंडकामध्ये एक ते तीन अत्याधिक कुंडलीत शुक्रजनक सूक्ष्मनलिका असतात ज्यामध्ये शुक्राणू तयार होतात.
• प्रत्येक शुक्रजनक सूक्ष्मनलिका या दोन प्रकारच्या पेशी पुरुष कोश पेशी (आद्यशुक्रपेशी) आणि सर्टोली पेशी यांनी अस्तरित असते.
• पुरुष कोश पेशींचे अर्धसूत्र विभाजन होते ज्यामुळे शुक्राणू तयार होतत, तर सर्टोली पेशी कोश पेशींना पोषण देतात.
• शुक्रजन सूक्ष्मनलिकेच्या बाह्य भागाला अंतरालीय जागा असे म्हणतात ज्यामध्ये लहान रक्तवाहिन्या आणि अंतरालीय पेशी किंवा लेंडिंग पेशी असतात.
• लेंडिंग पेशी एंड्रोजन नावाच्या वृषण संप्रेरकाचे संश्लेषण व स्त्रावण करतात. 

योग्य उत्तर पर्याय 4 आहे म्हणजेच, पुनर्जनन

Key Points

• पुनर्जनन - प्रक्रियेमध्ये मूळ सजीवाचे अनेक भागामध्ये विभाजन होते व प्रत्येकाची वाढ होऊन तो पूर्ण सजीव बनू शकतो.
  • ​या प्रकारची अलैंगिक प्रजनन प्रक्रिया प्लानेरिया,हाइड्रा आणि तारामासा यांमध्ये आढळते.
• विखंडन - या प्रक्रियेमध्ये सजीवांना त्यांचा गमावलेला भाग परत मिळवण्याची क्षमता प्राप्त होते.
  • या प्रकारची अलैंगिक प्रजनन प्रक्रिया प्रोटोजोआ, हाइड्रा, गांडूळ आणि तारामास यांमध्ये आढळते.

​ Mistake Points

• ज्याअर्थी प्रश्न सर्व तिघांबद्दल विचारला आहे त्यामुळे उत्तर पर्याय 2 असेल. म्हणजेच, पुनर्जनन.
• यासाठी स्त्रोत येथे आढळू शकतो.

योग्य उत्तर बीजांड आहे.

• मानवी शरीरातील सर्वात मोठी पेशी म्हणजे बीजांड.
  • ओव्हम ज्याला अंड पेशी देखील म्हणतात ही स्त्री शरीरातील पुनरुत्पादक पेशी आहे.
  • बीजांड शुक्राणूंच्या पेशींपेक्षा 20 पट मोठा असतो आणि त्याचा व्यास सुमारे 0.1 मिमी असतो.

Important Points

• मानवी अंड (बीजांड) ही शरीरातील सर्वात मोठी पेशी आहे आणि चेतापेशी ही मानवी शरीरातील सर्वात लांब पेशी आहे.
• शुक्राणू ही मानवी शरीरातील सर्वात लहान पेशी आहे, परंतु सर्वात जटिल पेशींपैकी एक आहे.

Additional Information

• पेशी हे जीवनाचे मूलभूत संरचनात्मक आणि कार्यात्मक एकक आहे.
  • पेशी जीवशास्त्र हा पेशींचा अभ्यास आहे, ज्याचा शोध रॉबर्ट हूक यांनी 1665 मध्ये लावला होता.
  • प्रत्येक पेशीमध्ये पटलमध्ये बंद केलेले पेशीद्रव्य असते, ज्यामध्ये प्रथिने आणि न्युक्लिक आम्ल सारखे अनेक जैव-रेणू असतात.
  • 1839 मध्ये मॅथियास जेकोब श्लेडेन आणि थिओडोर श्वान यांनी प्रथम विकसित केलेला पेशी सिद्धांत, सर्व जीव एक किंवा अधिक पेशींनी बनलेले आहेत, की पेशी सर्व सजीवांमध्ये रचना आणि कार्याचे मूलभूत एकक आहेत असे सांगते. , आणि सर्व पेशी आधीपासून अस्तित्वात असलेल्या पेशींमधून येतात.

योग्य उत्तर द्विखंडन आहे.

• एका पेशीच्या दोन समान भागात विभाजन होण्याच्या क्षमतेला द्विखंडन असे म्हणतात.

Key Points

• द्विखंडन प्रक्रियेमध्ये सजीव जीन द्रव्य किंवा डीऑक्सीराइबोन्यूक्लिक आम्ल (DNA) याची नक्कल करतो व दोन समान भागामध्ये तुटतो, प्रत्येक नवीन सजीव DNA ची एक प्रत प्राप्त करतो.
• बहुपेशीय विभाजन हा अलैंगिक प्रजनन प्रक्रियेचा असा भाग आहे ज्यमध्ये सजीव असंख्य तुकड्यांमध्ये विभागला जातो.
• बहुविभाजन हा अलैंगिक प्रजनन प्रक्रियेचा असा भाग आहे ज्यामध्ये सजीव दोन पेक्षा अधिक भागात विभाजन करतो.
• कलिकायन हा अलैंगिक प्रजनन प्रक्रियेचा असा भाग आहे ज्यामध्ये एका विशेष स्थानी पेशीचे विभाजन झाल्यामुळे कलिकेद्वारे नवीन सजीवाची निर्मिती होते.

योग्य उत्तर अधिवृषण आहे.

• शुक्राणूंना अधिवृषणामध्ये तात्पुरते ठेवले जाते.
• प्रत्येक शुक्राणू पेशी तयार होण्यास सुमारे 65-75 दिवस लागतात आणि दररोज सुमारे 300 दशलक्ष उत्पादन होते.
• अंडकोषांच्या आत शुक्राणूंना सेमिनिफेरस ट्यूबल्स म्हणतात अशा रचनांमध्ये ते निर्माण होतात.
• प्रत्येक अंडकोष (टेस्टिस) च्या वरच्या बाजूला आणि शुक्राणूंचे संग्रहण करणारे अधिवृषण आहे.
• म्हणून, पर्याय 1 योग्य आहे.

• सस्तन प्राण्यांमध्ये, शुक्राणू पेशी प्रत्येक अंडकोषातील सेमिनिफरस नलिका तयार केल्या जातात.
• हे शुक्राणू पेशी वृषण सोडतात आणि अधिवृषण म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या मोठ्या गुंडाळलेल्या नलिकेमध्ये जातात.
• शुक्राणूंच्या पेशी अधिवृषणामध्ये परिपक्वता प्राप्त करतात.
• शुक्राणू पेशी स्खलन होईपर्यंत या संरचनेत साठवल्या जातात.
• स्खलनादरम्यान, शुक्राणुजन्य अधिवृषणापासून अधिवृषणामध्ये जातात आणि पुरुषांच्या जननेंद्रियातून वीर्य बाहेर पडते.

​

योग्य उत्तर 22 आहे.

• मानवांमध्ये साधारणपणे ऑटोसोम्सच्या 22 जोड्या असतात.
• एक स्वयंचलित म्हणजे गुणसूत्रांपैकी कोणतेही एक क्रोमोसोम असते.
• सेक्स हार्मोन्स व्यतिरिक्त इतर सर्व गुणसूत्र ऑटोसोम्स आहेत.
  • क्रोमोसोम्स ही एक धाग्यासारखी रचना आहे जी मध्यवर्ती भागात आढळते.
  • पेशी विभागणी दरम्यान ते दृश्यमान होते.
  • मानवांमध्ये क्रोमोसोमचे एकूण 23 जोड्या असतात (46 गुणसूत्र)
• 22 जोड्या ऑटोसोसम (एकूण 44) आणि एक जोड अलॉसम.
• अलॉसम हे एक लिंग क्रोमोसोम आहे जे आकार, स्वरुप आणि स्वयंचलित वर्तनापेक्षा भिन्न असते.

• मानवांमध्ये अलॉसमची एक जोडी असते.
• X आणि Y ही लिंग गुणसूत्रांची एक जोडी आहे.
• या गुणसूत्रांमध्ये जीन्स असतात जी एखाद्या जीवाचे जैविक लिंग निश्चित करतात.
• XY लिंग-निर्धारण प्रणालीमध्ये, महिलेद्वारे-प्रदान केलेले अंडाशय X गुणसूत्रात योगदान देते.
• पुरुषांद्वारे-प्रदान केलेल्या शुक्राणूंमध्ये X क्रोमोसोम किंवा वाय क्रोमोसोमचे योगदान दिले जाते.
• अशा प्रकारे अनुक्रमे महिला (XX) किंवा पुरुष (XY) अपत्य होते.

योग्य उत्तर ऑक्सीटोसिन आहे.

• स्तनपान म्हणजे आईच्या स्तनाच्या अल्व्होलीमधून स्तन नलिका आणि स्तनाग्रांमधून दूध बाहेर काढणे.
• जेव्हा स्तनाग्र शोषले जाते तेव्हा प्रोलॅक्टिन दुध तयार करणार्‍या ऊतींवर कार्य करते.
• ऑक्सिटोसिन संप्रेरकामुळे स्तनातून बाहेर काढले जाते किंवा दूध खाली येते.

प्रोलॅक्टिन

• प्रोलॅक्टिन हा पिट्यूटरी ग्रंथीद्वारे तयार केलेला एक संप्रेरक आहे जो मेंदूच्या तळाशी बसतो.
• प्रोलॅक्टिनमुळे स्तन वाढते आणि विकसित होते आणि बाळाच्या जन्मानंतर दूध बनते.

एस्ट्रोजेन

• एस्ट्रोजेन हे प्राथमिक स्त्रियांचे लैंगिक संप्रेरक आहे.
• स्त्रियांच्या पुनरुत्पादक प्रणालीच्या विकास आणि नियमन आणि दुय्यम लैंगिक वैशिष्ट्यांसाठी हे जबाबदार आहे.

प्रोजेस्टेरोन

• ओव्हुलेशननंतर गर्भधारणेच्या संभाव्यतेसाठी प्रोजेस्टेरॉन एंडोमेट्रियम तयार करते.
• ते फलित अंडी स्वीकारण्यासाठी अस्तर जाड करण्यासाठी चालना देते.

संकल्पना:

• आर्तवचक्र: महिला प्राइमेट्स (माकड, वानर आणि माणस) यांच्या प्रजनन अवयवांमध्ये होणार्‍या बदलांची लयबद्ध मालिकेला मासिक पाळी म्हणतात.
• प्रत्येक 28/29 दिवसानंतर याची पुनरावृत्ती होते.
• मासिक पाळीचे चार चरण असतात:

1. रजोस्रवाचा काळ
2. पुटक चरण
3. अंडमोचन चरण
4. ल्यूटियल टप्पा

स्पष्टीकरणः

• अंडमोचन टप्प्यात चक्राच्या 14 व्या दिवशी सुमारास, तेथे अंड-पुटक  (अंडायशयामध्ये तयार झालेला बीजकोश) फुटतात आहे आणि अंडाशय मोकळा होतो.
• फुटलेल्या अंड-पुटकचे लवकरच पित पिंडमध्ये रूपांतरण होते.
• LH वाढत्या पातळीने पित पिंड उत्तेजित होते आणि प्रोजेस्टेरॉन संप्रेरक स्त्रवण सुरू होते.
• गर्भाशयाच्या अंतःस्तरांच्या देखभालीसाठी प्रोजेस्टेरॉन संप्रेरक आवश्यक आहे.
• जर अंड मोचननंतर गर्भधारणा होत नसेल तर प्रोजेस्टेरॉनची पातळी खाली येऊ लागते आणि यामुळे गर्भाशयाच्या अंतःस्तरांचे विघटन होते ज्यामुळे मासिक पाळी येते.
• अशा प्रकारे, प्रोजेस्टेरॉन संप्रेरक कमी केल्यामुळे मासिक पाळी येते, कारण हे गर्भाशयाचे अंतःस्तर देखभाल करण्यासाठी आवश्यक असते आणि या कारणास्तव, केवळ प्रोजेस्टेरॉनला गर्भधारणा संप्रेरक देखील म्हणतात.

• थायरोक्झिनः हे गलग्रंथीचे अंतःस्रावी स्त्रवण आहे. गलग्रंथीला थायरोक्सिनच्या उत्पादनासाठी दररोज 120 मायक्रोग्राम आयोडीन आवश्यक असते हे शरीराच्या मूल चयापचयाचे दर नियंत्रित करते.
• इस्ट्रोजेन किंवा ओएस्ट्रोजेनः ही एक लैंगिक संप्रेरक आहे जी मादी प्रजनन संस्थेच्या विकास आणि नियमन आणि दुय्यम लैंगिक वैशिष्ट्यांसाठी जबाबदार असते.
• पुटिका - उत्तेजक संप्रेरक: यौवन वाढीसाठी आणि महिलांच्या अंडाशय आणि पुरुषांच्या अंडकोषांचे कार्य करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या संप्रेरकापैकी हे एक आहे. स्त्रियांमध्ये, हे संप्रेरक अंड मोचनच्या वेळी एका पुटिकामधून अंडी मोकळे करण्याआधी अंडाशयातील अंडपुटिकाच्या वाढीस उत्तेजन देते.