Question
Download Solution PDFसर्व सामाजिक शास्त्रे _______ ला सामाजिक प्राणी मानतात.
This question was previously asked in
DSSSB TGT Social Studies Male Subject Concerned -9 Sept 2018
Answer (Detailed Solution Below)
Option 3 : माणूस
Free Tests
View all Free tests >
DSSSB TGT Hindi Female 4th Sep 2021 Shift 2
16.5 K Users
200 Questions
200 Marks
120 Mins
Detailed Solution
Download Solution PDFअॅरिस्टॉटल या प्रख्यात ग्रीक तत्त्ववेत्त्याने म्हटले आहे की, “माणूस हा स्वभावतःच सामाजिक प्राणी आहे, एक व्यक्ती जी नैसर्गिकरित्या असामाजिक आहे आणि चुकूनही नाही तो एकतर आपल्या लक्षात येत नाही किंवा मनुष्यापेक्षा अधिक आहे.
- सॉक्रेटिस म्हणतो , माणूस हा सामाजिक प्राणी आहे आणि माणसासाठी सामाजिक असणे नैसर्गिक आणि आवश्यक आहे. इतर प्राणी आहेत, ज्यांचे देखील एक संघटित जीवन आहे, परंतु मनुष्याचे सामाजिक जीवन त्यांच्यापेक्षा वेगळे आहे. प्राण्यांमधील वर्तणूक ही उपजत असते आणि प्राण्याबरोबरच मरते पण पुरुषांबरोबरच वर्तन शिकले जाते आणि एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे जाते. हा पैलू माणसाचे वैशिष्ट्य आहे आणि त्याला इतर प्राण्यांपासून वेगळे करतो.
- हे वैशिष्ट्य सर्व पुरुषांना सारखेच वागण्यासाठी एकत्र बांधते. ते अशा लोकांचा समूह बनवतात जे समान जीवन जगतात आणि त्यांच्या वागण्यात आणि इतर क्रियाकलापांमध्ये देखील समानता असते.
- या पैलूवरूनच हर्स्कोविट्सने समाजाची व्याख्या केली आहे: "समाज हा एक संघटित, परस्परसंवादी समूह आहे जो दिलेल्या जीवनपद्धतीचे अनुसरण करतो." सोप्या शब्दात, असे म्हणता येईल की "समाज हा लोकांचा बनलेला आहे. माणूस स्वतःचा अभ्यास करतो या समुहाचा सदस्य म्हणून ज्याला आपण समाज म्हणतो.
- कॉम्टे सामाजिक स्थिरता तसेच सामाजिक बदलांचा संदर्भ देत "सामाजिक स्थिरता" आणि "सामाजिक गतिशीलता" च्या दृष्टीने समाजाचे वैशिष्ट्य दर्शविते.
Important Points
माणसाची समाजात राहण्याची गरज:
- माणसाला त्याच्या गरजा असतात आणि तो स्वतः या गरजा पूर्ण करण्याचा निर्णय घेतो. समाजाचा सदस्य असताना किंवा समाजात राहताना तो त्यांना भेटू शकतो. त्या गरजांची पूर्तता गरजा आणि वर्तनाच्या नमुन्यांद्वारे केली जाते ज्याला आपण संस्कृती म्हणू शकतो.
- अगदी सुरुवातीपासून म्हणजेच जन्मापासूनच माणसाला इतरांच्या आधाराची गरज असते. सुरुवातीला, तो इतरांवर अवलंबून असतो जे त्याला सामाजिक आणि शारीरिक संगोपनात मदत करतात. त्याची सर्वांगीण वाढ आणि विकास संघटित सामाजिक जीवनात आणि द्वारे प्रदान केला जातो. इथेच समाजाचा मूलभूत महत्त्व आहे. जरी समाज माणसाच्या आयुष्यभर ही भूमिका वाढवतो आणि बजावतो.
- समाज माणसाला त्याच्या पर्यावरणाविषयी समजूतदार ज्ञान आणि एक्सपोजर प्रदान करतो. समाजातच माणूस वागायला, वागायला, प्रतिसाद द्यायला आणि त्याच्या पर्यावरणासाठी आणि ज्या समाजाचा तो सदस्य आहे त्या समाजासाठी आवश्यक भूमिका बजावायला शिकतो. हे सर्व घटक एकमेकांपासून स्वतंत्रपणे कार्य करत नाहीत. त्यांचा संचयी प्रभाव आहे.
तसेच, प्रत्येक घटकाचे स्वतःचे महत्त्व आहे. हे घटक सातत्य आणि बदल आणि समाजाच्या योग्य कार्यासाठी योगदान देतात.
Last updated on May 12, 2025
-> The DSSSB TGT 2025 Notification will be released soon.
-> The selection of the DSSSB TGT is based on the CBT Test which will be held for 200 marks.
-> Candidates can check the DSSSB TGT Previous Year Papers which helps in preparation. Candidates can also check the DSSSB Test Series.