राष्ट्रीय घडामोडी MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for National Affairs - मोफत PDF डाउनलोड करा

योग्य उत्तर ​भारतीय निवडणूक आयोग आहे. 

In News 

• निवडणूक आयोगाने निवडणूक डेटावरील इंडेक्स कार्डसाठी यंत्रणा अपग्रेड केली.

Key Points 

• भारतीय निवडणूक आयोगाने (ECI) इंडेक्स कार्ड आणि सांख्यिकीय अहवालांसाठी तंत्रज्ञानावर आधारित प्रणाली सुरू केली आहे.

• पूर्वी, भौतिक निर्देशांक कार्ड वापरून मॅन्युअल डेटा एंट्री केली जात असे.

• हे एक गैर-वैधानिक , निवडणुकीनंतरचे सांख्यिकीय स्वरूप आहे जे ECI ने स्वतःहून विकसित केले आहे.

• उद्देश: मतदारसंघस्तरीय निवडणूक डेटाची सुलभता सुधारणे .

• उमेदवार , मतदार , मिळालेली मते , मतांचा वाटा (पक्षनिहाय आणि उमेदवारनिहाय) , लिंग-आधारित मतदान , प्रादेशिक नमुने आणि पक्षाची कामगिरी यासारख्या तपशीलांचा समावेश आहे.

योग्य उत्तर ​अमित शाह आहे. 

In News 

• गृहमंत्री अमित शहा यांनी भारतीय भाषा अनुभाग लाँच केले, भाषिक विविधतेचा समावेश करून मजबूत व्यासपीठ उपलब्ध करून दिले.

Key Points 

• गृहमंत्री अमित शहा यांनी नवी दिल्लीत भारतीय भाषा अनुभाग सुरू केला.

• प्रशासनात परदेशी भाषेचा प्रभाव कमी करण्यासाठी हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.

• मातृभाषेत विचार आणि निर्णय घेण्यावर भर दिला पाहिजे.

• स्थानिक भाषांना बळकटी देणे हे भारताच्या गौरवशाली भविष्यासाठी महत्त्वाचे आहे.

• हे व्यासपीठ भाषिक विविधतेला प्रोत्साहन देते आणि सर्व भारतीय भाषांना संघटित समर्थन प्रदान करते.

• तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यास प्रोत्साहन दिले जाते, परंतु भाषांची समृद्धता आणि संवेदनशीलता न गमावता.

जम्मू-काश्मीर हे योग्य उत्तर आहे.

In News

• पंतप्रधान मोदींनी जम्मू-काश्मीरमधील जगातील सर्वात उंच रेल्वे आर्क पूल, चिनाब पूलचे उद्घाटन केले आहे.

Key Points

• जम्मू-काश्मीरमध्ये पंतप्रधान मोदींच्या हस्ते उद्घाटन झालेल्या चिनाब पूल, जगातील सर्वात उंच रेल्वे आर्क पूलाचे (नदीपासून 359 मीटर) उद्घाटन करण्यात आले आहे.

• भारतातील पहिला केबल-स्टेड रेल्वे पूल, अंजी पूलाचेही उद्घाटन करण्यात आले आहे.

• उधमपूर-श्रीनगर-बारामुल्ला रेल्वे लिंक (USBRL) राष्ट्राला समर्पित; ज्यात 272 किमी लांबीचा, 36 बोगदे (119 किमी) आणि 943 पूल समाविष्ट आहेत; ज्याचा अंदाजित खर्च ₹43,780 कोटी आहे.

• सदर प्रकल्पांमुळे जम्मू आणि श्रीनगरमधील प्रवासाचा वेळ 2-3 तासांनी कमी होतो आणि सर्व हवामानात कनेक्टिव्हिटी सुनिश्चित होते.

• पंतप्रधान मोदींनी श्री. माता वैष्णोदेवी कटरा ते श्रीनगर दरम्यान वंदे भारत एक्सप्रेस ट्रेनला हिरवा झेंडा दाखवला.

• उत्तम कनेक्टिव्हिटीसाठी अनेक रस्ते प्रकल्प सुरू करण्यात आले आहेत, ज्यात NH-701 आणि NH-444 चे रुंदीकरण आणि संग्राम आणि बेमिना जंक्शनवरील उड्डाणपूल यांचा समावेश आहे.

• कटरा येथील श्री. माता वैष्णोदेवी इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल एक्सलन्स (₹350 कोटी) या रियासी जिल्ह्यातील पहिल्या वैद्यकीय महाविद्यालयाची पायाभरणी करण्यात आली आहे.

ऑपरेशन शिवा हे योग्य उत्तर आहे.

In News

• 2025 च्या अमरनाथ यात्रेसाठी चोख सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी भारतीय लष्कराने 'ऑपरेशन शिवा' सुरू केले आहे.

Key Points

• अमरनाथ यात्रेसाठी कडक सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी लष्कराने ऑपरेशन शिवा सुरू केले आहे.

• हे मंदिर जम्मू-काश्मीरमध्ये 3,888 मीटर उंचीवर स्थित आहे.

• CRPF, BSF, SSB, ITBP आणि CISF चे 42,000 हून अधिक सुरक्षा कर्मचारी तैनात असतील.

• दोन मुख्य तीर्थमार्ग: पहलगाम आणि बालताल.

• सुरक्षेमध्ये ड्रोन पाळत, CCTV देखरेख, बुलेटप्रूफ वाहने आणि रूट क्लिअरन्स यांचा समावेश आहे.

• यात तोडफोड-विरोधी तपासणी आणि त्रिस्तरीय सुरक्षा व्यवस्था समाविष्ट आहे.

• लखनपूरपासून पुढे वैद्यकीय, वाहतूक आणि निवास सुविधांमध्ये वाढ करण्यात आली आहे.

• ट्रॅकिंग आणि सुरक्षिततेसाठी सर्व यात्रेकरूंसाठी RFID कार्ड अनिवार्य केले गेले आहे.

पर्याय 1 योग्य आहे.

In News

• कोळसा मंत्रालयाने सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ अ‍ॅडव्हान्स्ड कॉम्प्युटिंग (C-DAC) द्वारे विकसित केलेले एक अद्यतनित वेब पोर्टल C CARES आवृत्ती 2.0 सादर केले आहे, ज्याचा उद्देश कोळसा क्षेत्रातील कामगारांसाठी भविष्य निर्वाह निधी आणि निवृत्तीवेतन वितरणाची कार्यक्षमता आणि पारदर्शकता सुधारणे आहे.

Key Points

• विधान 1 योग्य आहे - C CARES आवृत्ती 2.0 प्लॅटफॉर्म, हे कोळसा क्षेत्रातील कामगारांसाठी भविष्य निर्वाह निधी आणि निवृत्तीवेतन वितरणाची कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी विकसित केलेले आहे, ज्यामुळे दाव्यांचे रिअल-टाइम ट्रॅकिंग आणि स्वयंचलित लेजर अपडेट्स सक्षम केले जातात.
• विधान 2 योग्य आहे - हे पोर्टल C-DAC ने भारतीय स्टेट बँकेच्या मदतीने विकसित केले आहे. हे प्लॅटफॉर्म जलद दाव्याचे निपटारे आणि उत्तम सेवा प्रदान करण्यास मदत करते.
• विधान 3 योग्य आहे - CMPF सदस्यांसाठी उपलब्ध असलेले हे मोबाईल अ‍ॅप्लिकेशन कामगारांना आपले प्रोफाइल पाहण्याची, दाव्यांचा मागोवा घेण्याची, तक्रारी मांडण्याची आणि PF शिल्लक तपासण्याची परवानगी देते.
• विधान 4 अयोग्य आहे - या प्लॅटफॉर्मचा उद्देश कोळसा खाणकाम किंवा उपकरणांचा मागोवा घेणे यात सुधारणा करणे नाही. तर ते PF आणि निवृत्तीवेतन वितरणासह वित्तीय पैलूंवर लक्ष केंद्रित करते.

Additional Information

• कोळसा क्षेत्रासाठी भविष्य निर्वाह निधी आणि निवृत्तीवेतन योजनांची देखरेख करणारी CMPFO, ही कोळसा मंत्रालयांतर्गत एक स्वायत्त संस्था आहे, जी 9 लाखांहून अधिक कोळसा क्षेत्रातील कामगार आणि निवृत्तीवेतनधारकांना सेवा देते.

योग्य उत्तर आहे बोगीबील.

Important Points

• बोगीबील पूल हा भारतातील पाचवा सर्वात लांब पूल आहे.
  • बोगीबील पूल आसाममधील डिब्रूगडला अरुणाचल प्रदेशमधील पासीघाटला जोडतो.
  • हा रेल्वे-कम-रोड प्रकारचा पूल आहे.
  • बोगीबील पूल हा भारतातील सर्वात लांब रेल-कम रस्ता पूल आहे.
  • हा आशिया खंडातील दुसरा सर्वात लांब रेल-कम रस्ता पूल आहे.
  • बोगीबील पूल ब्रह्मपुत्र नदीवर बांधला गेला.
  • त्याची लांबी 9.9. किमी आहे.
  • पूल डिसेंबर 2018 ^व्या 25 पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते करण्यात आले.

Additional Information

• पंबन पूल हा भारतातील पहिला समुद्र पूल आहे.
  • हे तामिळनाडूमध्ये आहे.
• नैनी ब्रिज उत्तर प्रदेशातील प्रयागराज येथे आहे.
• पश्चिम बंगालमध्ये तीस्ता नदी ओलांडून कोरोनेशन ब्रिज आहे.
  • हे दार्जिलिंग आणि कलिमपोंग या जिल्ह्यांना जोडते.

Important Points

ब्रिज प्रतिमा:

योग्य उत्तर मंगळयान आहे.

• 2000 रुपयांच्या नोटेच्या उलट बाजूला देशाची अंतराळातील अंतराळयानाची पहिली मोहिम म्हणून दोन ग्रहांदरम्यान मंगळयान दर्शविले आहे.
• भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (इसरो) 5 नोव्हेंबर 2013 रोजी सतीश धवन अंतराळ केंद्राकडून यास पुढच्या पिढीच्या अंतराळ तंत्रज्ञानाविषयी भारताच्या धोरणाविषयी सर्वात धाडसी विधान केले.
• मिशनने आंध्र प्रदेशातील श्रीहरीकोटा येथून उड्डाण केले.

• मेघालयमध्ये 2018 च्या विधानसभा निवडणुका झाल्या, ज्या 27 फेब्रुवारी 2018 रोजी पार पडल्या.
• या निवडणुकीत तीन सर्वात मोठ्या पक्ष, इंडियन नॅशनल काँग्रेस (INC) ने 21 जागा जिंकल्या, नॅशनल पीपल्स पार्टी (NPP) ने 19 जागा जिंकल्या आणि युनायटेड डेमोक्रॅटिक पार्टी (UDP) ने 6 जागा जिंकल्या.
• मेघालयचे मुख्यमंत्री कॉनरॅड संगमा हे नॅशनल पीपल्स पार्टीचे आहेत.

मेघालय:
राजधानी: शिलाँग

राज्य प्राणी: हिम बिबट्या
राज्य पक्षी: हिल मैना
राज्य वृक्ष: पांढरा सागवान

राज्य : लेडी स्लिपर

योग्य उत्तर आसाम आहे.

Important Points

• आसामच्या तेजपूर लिचीला भौगोलिक संकेत (GI) टॅग देण्यात आला आहे.
• लिची (लिची चिनेन्सिस) हे तेजपूरमध्ये उत्पादित होणाऱ्या उपोष्णकटिबंधीय सदाहरित फळांपैकी एक आहे.
• हे फळ उत्कृष्ट दर्जाच्या आनंददायी चव, आकर्षक लाल रंगासह रसदार लगदा यासाठी ओळखले जाते.
• लिचीमध्ये 60% रस, 8% रॅग, 19% बिया आणि 13% आवरण विविधता आणि हवामानानुसार असते.

Additional Information

• आसाम:
  • मुख्यमंत्री - श्री हिमंता बिस्वा सरमा
  • राज्यपाल - जगदीश मुखी
  • जिल्ह्यांची संख्या - 33
  • लोकसभेच्या जागा - 14
  • राज्यसभेच्या जागा - 7.

योग्य उत्तर 100 फूट आहे.

Key Points

• बोधगया येथे भगवान बुद्धांची भारतातील सर्वात मोठी विराजमान मूर्ती बांधली जात आहे.
• बुद्ध इंटरनॅशनल वेल्फेअर मिशनद्वारे बांधण्यात आलेला हा पुतळा 100 फूट लांब आणि 30 फूट उंच असेल.
• मूर्तीमध्ये भगवान बुद्ध निद्रावस्थेत आहेत.
• या आसनाची मूर्ती कुशीनगरमध्ये आहे जिथे त्यांनी महापरिनिर्वाण प्राप्त केले.
• ते फायबरग्लासने बनवले जात आहे.
• फेब्रुवारी 2023 पासून ते भाविकांसाठी खुले होणार आहे.

Additional Information 

• 2019 मध्ये पुतळ्याचे बांधकाम सुरू झाले.
• 2002 मध्ये, बोधगया येथे स्थित महाबोधी मंदिर, युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळ बनले.
• पुरातत्वशास्त्रीय शोध दर्शविते की मौर्य काळापासून ही जागा बौद्धांनी वापरली होती.
• गौतम बुद्धांच्या जीवनाशी संबंधित मुख्य चार तीर्थक्षेत्रांपैकी बोधगया हे सर्वात महत्त्वाचे आहे.
• इतर तीन कुशीनगर, लुंबिनी आणि सारनाथ आहेत.

योग्य उत्तर ए.आर. रहमान आहे.

ए.आर. रहामन सिक्कीमचा ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर आहे.

• सिक्किम हे ईशान्य भारतातील एक राज्य आहे. हे भारतीय राज्यांमधील दुसर्‍या क्रमांकाचे छोटे शहर आहे.
  • गंगटोक हे सिक्किमची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर आहे.
  • जगातील तिसर्या क्रमांकाचा डोंगर कांचनजंगा हा सिक्किमचा पालक देवता मानला जातो.
  • पी. एस. गोलाय म्हणून ओळखले जाणारे प्रेमसिंग तमंग हे एक भारतीय राजकारणी आणि सध्याचे सिक्कीमचे मुख्यमंत्री आहेत.

• शाहरुख खान हा पश्चिम बंगालचा ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर आहे.
  • पश्चिम बंगाल हिमालय आणि बंगालच्या उपसागर यांच्या दरम्यान पूर्व भारतात वसलेले आहे.
  • कोलकाता ही पश्चिम बंगालची राजधानी आहे.
  • श्रीमती. ममता बॅनर्जी सध्याच्या मुख्यमंत्री आहेत.
• जॉन अब्राहम अरुणाचल प्रदेशचे ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर आहेत.
  • अरुणाचल प्रदेश हे ईशान्य भारतातील एक राज्य आहे.
  • इटानगर ही अरुणाचल प्रदेशची राजधानी आहे.
  • पेमा खंडू हे राज्याचे विद्यमान मुख्यमंत्री आहेत.
• अमिताभ बच्चन हे गुजरातचे ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर आहेत.
  • गुजरात हे भारताच्या पश्चिम किनार्यावरील एक राज्य आहे.
  • गांधीनगर ही गुजरातची राजधानी आहे.
  • विजय रुपाणी हे गुजरातचे मुख्यमंत्री आहेत.

योग्य उत्तर लडाख आहे.

In News

• चुशुल हे भारतीय लष्कर आणि चीनच्या पीपल्स लिबरेशन आर्मी यांच्यात संबंध सुधारण्यासाठी दोन्ही सैन्यांमधील नियमित सल्लामसलत आणि परस्परसंवादासाठी अधिकृतपणे मान्य केलेल्या पाच सीमा कर्मचारी बैठक बिंदूंपैकी एक आहे.

Important Points

• हे भारतातील लेह, लडाखमधील एक गाव आहे. त्यामुळे पर्याय 3 योग्य उत्तर आहे.
• हे दुरबुक तहसीलमध्ये स्थित आहे, ज्याला "चुशूल व्हॅली" म्हणून ओळखले जाते.
• हे 4,360 मीटर उंचीवर रेझांग ला आणि पॅंगॉन्ग तलावाच्या जवळ आहे.
• 18 नोव्हेंबर 1962 रोजी रेझांग ला (चुशूल) येथे ‘लास्ट मॅन, लास्ट राउंड’पर्यंत लढणाऱ्या भारतीय सैन्यासाठी हे ठिकाण प्रसिद्ध आहे.
  • या महत्त्वपूर्ण विजयाशिवाय हा प्रदेश चीनच्या ताब्यात गेला असता.

योग्य उत्तर चिनाब नदी आहे.

Key Points

• ऑगस्ट 2022 मध्ये चिनाब नदीवरील जगातील सर्वात उंच रेल्वे पुलाच्या सुवर्ण जोडणीचे उद्घाटन करण्यात आले.
• स्वातंत्र्यानंतर प्रथमच, चिनाब नदीवरील जगातील सर्वात उंच सिंगल-कमान रेल्वे पुलावरील ओव्हरर्च डेक सुरू केल्यानंतर श्रीनगर उर्वरित भारताशी जोडले जाईल.
• जगातील सर्वात उंच रेल्वे पूल आयफेल टॉवरपेक्षा 35 मीटर उंच असेल.

Additional Information 
 

• चिनाब नदी ही भारत आणि पाकिस्तानमध्ये वाहणारी प्रमुख नदी आहे.
• ही पंजाब प्रदेशातील 5 प्रमुख नद्यांपैकी एक आहे.
• हिमाचल प्रदेश, भारतातील लाहौल आणि स्पिती जिल्ह्यात वरच्या हिमालयात उगवणाऱ्या चंद्रा आणि भागा या दोन नद्यांच्या मिलनाने ती तयार झाली आहे.

योग्य उत्तर मिझोरम आहे.

Key Points

• मिझोरम मंत्रिमंडळाने अलीकडेच अनेक देशांमधील क्रीडा धोरणाचे पालन करून लॉकडाऊन हळूहळू उठवत क्रीडा क्षेत्राला औद्योगिक दर्जा दिला आहे.
  • या निर्णयामुळे राज्यात रोजगार निर्मितीला चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे.
  • राज्याचे मुख्यमंत्री जोरमथांगा यांनी ही घोषणा केली.
  • क्रीडा व युवक सेवा विभागाने राज्य सरकारला हा दर्जा देण्याची सूचना केली होती.
  • मिझोरममध्ये अनेक महत्त्वाच्या क्लबचे प्रतिनिधित्व करणार्‍या फुटबॉल खेळाडूंचा एक चांगला गट आहे.
    • मिझो हे क्रीडाप्रेमी लोक आहेत आणि फुटबॉल हा त्यांचा आवडता खेळ आहे. 
  • क्रीडा क्षेत्राला उद्योगाचा दर्जा दिल्याने राज्याला या क्षेत्रातील खेळाडू आणि इतरांच्या गरजा पूर्ण करण्यात मदत होईल अशी अपेक्षा आहे.

Additional Information

• मिझोरम देशाच्या ईशान्य भागात स्थित आहे.​
  • याच्या पूर्वेला आणि दक्षिणेला म्यानमार (बर्मा) आणि पश्चिमेला बांग्लादेश आणि वायव्येला त्रिपुरा, उत्तरेला आसाम आणि ईशान्येला मणिपूर राज्ये आहेत.
  • राज्याचे नाव "मिझो", मूळ रहिवाशांचे स्व-वर्णित नाव आणि "राम" वरून आले आहे, ज्याचा मिझो भाषेत अर्थ "जमीन" आहे.
    • अशा प्रकारे "मिझो-रम" चा अर्थ "मिझोची भूमी" आहे.
• राजधानी - आयझॉल

योग्य उत्तर जयपूर हे आहे.

Key Points

• केरळच्या निलांबूर आणि त्रिशूरसह तेलंगणातील वारांगल हे  युनेस्को ग्लोबल नेटवर्क ऑफ लर्निंग सिटीज (GNLC) मध्ये सामील झाले आहेत.
• या शहरांना स्थानिक पातळीवर सर्वांसाठी आजीवन शिक्षण प्रत्यक्षात आणण्याच्या त्यांच्या उत्कृष्ट प्रयत्नांसाठी ओळखले गेले आहे.
• युनेस्को GNLC हे 294 शहरांचा समावेश असलेले एक आंतरराष्ट्रीय नेटवर्क आहे जे त्यांच्या समुदायांमध्ये आजीवन शिक्षणाला यशस्वीरित्या प्रोत्साहन देते.

Additional Information 

• संयुक्त राष्ट्र शैक्षणिक, वैज्ञानिक आणि सांस्कृतिक संघटना (युनेस्को) ही संयुक्त राष्ट्रांची एक विशेष संस्था आहे.
• शिक्षण, कला, विज्ञान आणि संस्कृतीत आंतरराष्ट्रीय सहकार्याद्वारे जागतिक शांतता आणि सुरक्षिततेला प्रोत्साहन देण्याचे उद्दिष्ट आहे.
• युनेस्को:
  • महासंचालक: ऑड्रे अझौले
  • मुख्यालय: पॅरिस, फ्रान्स
  • स्थापना: 16 नोव्हेंबर 1945, लंडन
  • पालक संस्था: संयुक्त राष्ट्र