Question
Download Solution PDFस्तंभ-A स्तंभ-B मधील खालीलपैकी योग्य जुळणी कोणती?
|
स्तंभ-ए (खडकाचा प्रकार) |
स्तंभ-B (उदाहरण) |
||
|
i |
गाळाचे खडक |
a |
ग्रॅनाइट |
|
ii |
आग्नेय खडक |
b |
चुनखडी |
|
iii |
रूपांतरित खडक |
c |
नाईस |
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर i - b, ii - a, iii - c आहे
Key Points
शिलायन:
- हे त्या प्रक्रियेस संदर्भित करते ज्याद्वारे सैल आणि कमी-एकत्रित गाळाचे कण कठोर आणि घन खडकांमध्ये बदलतात.
- या प्रक्रियेमध्ये अनेक भूगर्भीय प्रक्रियांचा समावेश होतो, जसे की एकत्रीकरण, खोल दफन, संविसारण,पुनर्रचना आणि निर्जलीकरण.
आग्नेय खडक:
- आग्नेय खडक पृथ्वीच्या आतील भागातून मॅग्मा आणि लावापासून तयार होतात म्हणून त्यांना प्राथमिक खडक म्हणून ओळखले जाते.
- आग्नेय खडक (Ignis – लॅटिनमध्ये म्हणजे 'फायर') मॅग्मा थंड होऊन घनरूप झाल्यावर तयार होतात.
- जेव्हा मॅग्मा त्याच्या ऊर्ध्वगामी हालचालीत थंड होतो आणि घनरूपात बदलतो तेव्हा त्याला आग्नेय खडक म्हणतात.
- पृथ्वीच्या कवचात किंवा पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर थंड होण्याची आणि घट्ट होण्याची प्रक्रिया होऊ शकते.
- आग्नेय खडकांचे वर्गीकरण पोताच्या आधारे केले जाते जे धान्यांच्या आकारावर आणि मांडणीवर किंवा सामग्रीच्या इतर भौतिक परिस्थितींवर अवलंबून असते.
- ग्रॅनाइट, गॅब्रो, पेग्माटाइट, बेसाल्ट, ज्वालामुखीय ब्रेसिया आणि टफ ही आग्नेय खडकांची काही उदाहरणे आहेत.
गाळाचे खडक
- 'सेडिमेंटरी' हा शब्द सेडिमेंट या लॅटिन शब्दापासून बनला आहे, ज्याचा अर्थ अवसादन आहे.
- पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील खडक (अग्निजन्य, गाळाचे आणि रूपांतरित) अनाच्छादन घटकांच्या संपर्कात येतात आणि विविध आकाराच्या तुकड्यांमध्ये विभागले जातात.
- अशा तुकड्या वेगवेगळ्या बहिजाऱ्त माध्यमांद्वारे वाहून नेल्या जातात आणि जमा केल्या जातात.
- संहननाद्वारे हे साठे खडकात बदलतात.
- अनेक गाळाच्या खडकांमध्ये, निक्षेपांचे थर शिलायनानंतरही त्यांची वैशिष्ट्ये टिकवून ठेवतात.
- म्हणून, आपण वाळूचा खडक, शेल, गीसेराइट, खडू, चुनखडी, कोळसा इत्यादी गाळाच्या खडकांमध्ये वेगवेगळ्या जाडीचे अनेक स्तर पाहतो.
रूपांतरित खडक
- रूपांतरित म्हणजे 'स्वरूपात बदल'.
- हे खडक दाब, आकारमान आणि तापमान (PVT) बदलाच्या क्रियेखाली तयार होतात.
- विवर्तनी प्रक्रियेद्वारे खडकांना खालच्या पातळीपर्यंत खाली आणले जाते किंवा जेव्हा कवचातून वितळलेला मॅग्मा क्रस्टल खडकांच्या संपर्कात येतो किंवा अधोरेखित खडकांद्वारे अंतर्गत खडकांवर मोठ्या प्रमाणात दाब येतो तेव्हा रूपांतर उद्भवते.
- वितळलेल्या मॅग्मासह गाळाच्या खडकांच्या सान्निध्यामुळे रूपांतरित खडक तयार होतात.
- कोणत्याही उल्लेखनीय रासायनिक बदलांशिवाय तुटणे आणि चुरगळल्यामुळे खडकांमधील मूळ खनिजांचे यांत्रिक व्यत्यय आणि पुनर्रचना याला गतिक रूपांतरण म्हणतात.
- उदाहरणे- संगमरवरी, क्वार्टझाइट, शिस्ट इ.
अतिरिक्त माहिती
पर्णन:
- काही खडकांमध्ये रूपांतराच्या प्रक्रियेत धान्य किंवा खनिजे थर किंवा रेषांमध्ये व्यवस्थित होतात.
- रूपांतरित खडकांमधील खनिजे किंवा धान्यांच्या अशा व्यवस्थेला पर्णन किंवा रेखांकन म्हणतात.
Last updated on May 28, 2025
-> SSC JE notification 2025 for Civil Engineering will be released on June 30.
-> Candidates can fill the SSC JE CE application from June 30 to July 21.
-> The selection process of the candidates for the SSC Junior Engineer post consists of Paper I, Paper II, Document Verification, and Medical Examination.
-> Candidates who will get selected will get a salary range between Rs. 35,400/- to Rs. 1,12,400/-.
-> Candidates must refer to the SSC JE Previous Year Papers and SSC JE Civil Mock Test, SSC JE Electrical Mock Test, and SSC JE Mechanical Mock Test to understand the type of questions coming in the examination.
-> The Staff Selection Commission conducts the SSC JE exam to recruit Junior Engineers in different disciplines under various departments of the Central Government.